Plato lại cho rằng sự thật đích thực ẩn sau vẻ bên ngoài. Người phương Tây lấy làm khó hiểu khi người Nhật tham gia cuộc họp mà không phô diễn những ý tưởng cá nhân. Năm 1998, tôi được mời nói chuyện trong một hội nghị lập hiến nước Úc khi họ đang xem xét về tương lai của đất nước liên bang này, tôi đã kể câu chuyện sau:
…Nếu chúng ta để cho các công tình yêu tư nhân cung cấp nước cho thị trấn, chúng ta có thể đặt thị trấn trước mối nguy hiểm bởi vì có thể sẽ có doanh nghiệp tư nhân đủ mạnh để chiếm thế độc quyền và ấn định giá mà anh ta muốn. Tuy nhiên, mọi người được tự do tìm kiếm các cơ hội, miễn là họ muốn. Phương pháp tư duy sáu chiếc mũ cho phép sử dụng những quá trình này.
Và bạn chẳng thể nào nói trước được sự thử nghiệm đó sẽ diễn ra như thế nào. Thông qua việc sử dụng chiếc mũ đen, chúng ta đặc biệt chú trọng tới «sự thận trọng». Nhưng mọi người không sử dụng chiếc mũ trắng để tạo ra những ý tưởng mới.
Nhưng chúng ta cũng nên chuẩn bị sẵn sàng để làm nảy sinh những phương án thay thế chỉ trong khung cấp độ cụ thể mà thôi. Tôi nghi ngờ rằng anh không thích tôi. Ban chấp hành công đoàn sẽ không bao giờ đồng ý một thoả thuận nào liên quan đến việc cắt giảm mức lương.
Giờ chúng ta hãy tập trung thế mạnh của chiếc mũ đen để tìm ra những yếu điểm của nó để chúng ta tìm ra phương án khắc phục ngay từ giai đoạn thiết kế ý tưởng tránh việc phát hiện ra sai lầm quá muộn. Cách nghĩ như vậy thường phát huy hiệu quả kém hoặc chẳng có hiệu quả gì. Nói một cách chính xác là chúng ta có thể chỉ cần sử dụng chiếc mũ xanh để tìm kiếm những sự thay thế thêm đó.
… Tôi đề xuất chúng ta hãy ngừng ở đây. Nếu không phải là người đủ sức đưa những khả năng phát triển thành thực tế, chúng ta sẽ không thể đạt được sự tiến bộ. Và khi mọi người chuyển sang sử dụng chiếc mũ khác, những người tư duy cũng được phép thay đổi lối tư duy thận trọng.
Những dữ liệu và những con số không kèm theo bình luận! Nhưng việc sử dụng chiếc mũ đen không cho phép chúng ta tranh luận hoặc sa đà vào tranh luận. Tuy nhiên, với cách hiểu trực giác như một chức năng của não bộ, nghĩa của nó hoàn toàn khác.
Tư duy mới lạ bao gồm thái độ nhìn nhận, cách biểu đạt, các bước và các kỹ xảo. Ngay cả khi chúng ta nhìn nhận một sự việc đã xảy ra, chúng ta cũng nên chọn cacáh nhìn nhận những mặt tích cực hoặc chọn lóc cách bình luận vấn đề một cách tích cực. Cách tiếp cận giống nhau cũng có thể được sử dụng để đánh giá ý tưởng bằng cách sử dụng phương pháp “ngôi nhà phù hợp nhất”.
Việc bạn đưa ra những nhận xét sau khi suy nghĩ thận trọng khác hẳn bạn sẵn sàng chê bai mọi việc. Tôi sẽ đặt tiền cho trò chơi này bởi vì tôi thích Nerida, người đang chủ trì cuộc chơi, và bởi vì tôi muốn được ngắm cô ấy lâu hơn. Như vậy, để tồn tại, chúng ta luôn phải cẩn trọng.
Chiếc mũ xanh tư duy là cơ hội để mọi người vượt lên những ý tưởng cũ để tìm những ý tưởng mới tốt hơn. Đó cũng là người khởi đầu cho việc nêu ra những ý tưởng trong các cuộc họp. Hãy sử dụng chiếc mũ vàng và đưa ra những đánh giá tích cực đối với mỗi phương án thay thế như là phương án nghiêm túc.