Tóm lai, nghệ thuật đọc bao hàm tất cả các kỹ năng của nghệ thuật khám phá độc lập: sự sắc sảo trong quan sát, trí nhớ luôn hiện hữu, trí tưởng tưởng phong phú, và một trí tuệ được rèn luyện để phân tích và phản ánh. Nhưng khi được yêu cầu trình bày lại nhận định theo ý hiểu của họ thì họ thường không thể diễn giải được (ngay cả cách hiểu đơn giản nhất là nếu một vật không tồn tại thì nó không thể hoạt động được). Khó khăn thứ hai khi đọc sách khoa học là các phép tính.
Tuy nhiên, trẻ vẫn chưa hẳn là một độc giả trưởng thành theo nghĩa chúng tôi muốn đề cập. Thay vì đọc nó như đọc một cuốn lịch sử, người đọc phải hiểu là có thể nó đã bị làm thiên lệch đôi chút theo cách mà bạn bè và người quen của nhân vật muốn anh ta được người khác biết đến. Một bài thơ hay không chỉ đúng trong thời đại và không gian của nó, mà trong mọi thời đại và ở mọi nơi.
Nhưng theo chúng tôi dù người đọc có kinh nghiệm đến đâu cũng rất khó làm được việc này. Những điều chúng ta biết đều phụ thuộc vào họ. Cuốn sách còn bàn đến những cách sử dụng nguồn vốn có ích hơn, liên hệ giữa nguồn gốc và việc sử dụng tiền với sự tích luỹ cũng như sử dụng nguồn vốn.
Hơn nữa, bạn phải biết cách trả lời chính xác. 000 trang bị cắt xuống còn 900 trang. Và sẽ không có gì rắc rối nếu đó là một cuốn sách tốt.
Không ai có thể đọc được các tác phẩm của Euclid nếu không hiểu rằng những từ điểm, đường thằng, mặt phẳng, góc, song song và một số từ khác là tối quan trọng. Điển hình là tác phẩm Two New Sciences (Hai ngành khoa học mới) của Galileo chuyên luận nổi tiếng về sức mạnh của vật chất và về sự chuyển động. Nhưng điều bạn học được là một dữ kiện về cuốn sách, hay một dữ kiện về thế giới? Nếu bạn chỉ sử dụng mỗi trí nhớ, bạn sẽ không thu thập thêm gì ngoài thông tin, tức là bạn chưa được khai sáng.
Bách khoa toàn thư có chứa các thông tin xác thực mà những độc giả giỏi muốn phám khá ngay từ khi bắt đầu tra cứu, nhưng người đọc cũng không nên thoả mãn khi mới tìm được những dữ kiện rời rạc. Xác định chuyện gì đó có thât sự xảy ra trong lịch sử hay không là việc rất khó. Nhưng người ta không thể hiểu nó nếu chỉ nhìn nó qua con mắt của một người hay một phía hoặc một nhóm sử gia lý thuyết đương đại.
Có nhiều vấn đề liên quan đến chủ đề chúng ta đang bàn tới, nhưng chúng có vẻ thuộc nhiều nhóm khác nhau. Việc bạn có cố gắng tìm cách để giữ được tỉnh táo hay không phần lớn phụ thuộc vào mục đích đọc sách của bạn. Văn phong của Aquinas cũng có những điểm tương đồng với hai kiểu trên.
Nhưng tốt hơn là hãy đánh số bên lề cùng các dấu hiệu khác để biểu thị vị trí của các câu có thể tập hợp thành chuỗi. Vì thế, nhiều người cho rằng thói quen là khả năng thiên bẩm thứ hai. Nhưng sự bất đồng quan điểm lại tạo ra điều ngược lại với suy đoán - rằng không ý kiến nào mâu thuẫn với nhau lại có thể hoàn toàn đúng, dù nó có được ai tán thành hay không.
Nếu chỉ lặp đi lặp lại một từ sẽ gây ra nhàm chán, vì vậy, các tác giả có năng lực luôn tìm cách sử dụng những từ đồng nghĩa để biểu thị các từ quan trọng trong tác phẩm của mình. Ngay cả khi bạn không còn hứng thú với việc đọc nữa, bạn vẫn sẽ nhận thấy hiểu biết của mình về sách vở được tăng lên đáng kể, chỉ cần bạn xác định được những từ quan trọng, tìm ra sự biến đổi sắc thái ý nghĩa và hiểu được dụng ý của tác giả. Do vậy, đọc một tác phẩm bình luận, đặc biệt là một lời bình có vẻ chắc như đinh đóng cột sẽ hạn chế bạn đào sâu suy nghĩ thêm và giới hạn hiểu biết của bạn về một cuốn sách.
Chúng tôi xin nêu quy tắc 9 như sau: BẠN CẦN NÓI CHẮC CHẮN RẰNG TÔI HIỂU TRƯỚC KHI NÓI TÔI TÁN THÀNH HOẶC TÔI PHẢN ĐỐI HAY TÔI TẠM THỜI CHƯA ĐƯA RA NHẬN XÉT. Hãy nói theo cách của bạn!. Còn văn phong theo kiểu của Thomas không được sử dụng nhiều trong thời gian gần đây.