Trước khi diễn ra cuộc bầu cử đầu tiên ở Nam Phi, người ta đã yêu cầu tôi giảng dạy phương thức tư duy sáu chiếc mũ cho những người đứng đầu Uỷ ban hoà hợp dân tộc, những người sẽ chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề nội bộ. Sau đó, chúng ta đưa ra những lập luận phù hợp để chứng minh. Chúng ta có thể làm thế nào khác để biết được rằng những ý tưởng đó là đúng?
Tập đoàn máy tính hàng đầu của Mỹ (IBM) bị cáo buộc tội độc quyền. Có bốn người: một người đứng đằng trước ngôi nhà, một người đứng đằng sau, và hai người còn lại đứng ở hai bên. Lẽ phải và thực tế không có mối liên hệ quá chặt chẽ như nhiều người vẫn nhầm tưởng.
Cảm nhận của tôi chỉ ra rằng sự buồn tẻ chính là nguyên nhân chính khiến cho quá nhiều thanh thiếu niên có những hành động phạm pháp. Theo kiểu tư duy đồng thuận, cả hai ý kiến trái ngược nhau sẽ cùng được đưa ra xem xét. Có thể bạn là người chỉ hát được một giọng.
Trong suốt thời gian cuộc họp, chiếc mũ xanh là chiếc mũ giúp bảo vệ các nguyên tắc và đảm bảo rằng mọi người sử dụng chiếc mũ phù hợp với nội dung thảo luận. Một bác sỹ đang chẩn đoán cho một đứa trẻ bị nổi mẩn ngứa trên da. Và tất cả chúng đều được xem xét.
Nó quá phức tạp và lộn xộn. … Anh yêu cầu tôi đề xuất phương tiện truyền thông cho chiến dịch quảng cáo. Trong thực tế, những nhận xét được đưa ra bởi chiếc mũ vàng có thể được nhìn nhận theo quan điểm chiếc mũ đen như một thách thức với lời nhận xét về tình hình kinh doanh mỹ phẩm: «điều mà anh nói không thực sự chính xác bởi nếu xét trong lĩnh vực kinh doanh khách sạn thì…»
Nhưng khía cạnh quan trọng nhất chính là việc bạn có thể ra hiệu cho chính bản thân bạn. Không có luật lệ nào chỉ ra rằng với cách áp dụng này, bạn phải sử dụng cả sáu chiếc mũ. Nhưng thường thì chỉ những vị có tuổi mới được chỉ định làm quan toà để đảm bảo sự sáng suốt và kinh nghiệm.
Chiếc mũ đen cũng chính là cơ hội để chúng ta chỉ ra những mạo hiểm và vấn đề tiềm tàng ở tương lai: Liệu chúng ta cứ thực hiện gợi ý này thì sẽ xảy ra điều gì? Chúng ta có một tầm nhìn hạn chế, nhưng lại luôn cho mình là giỏi. Và khi đó, vai trò của thẩm phán trở nên rất kỳ cục.
Mục đích chính thứ hai của khái niệm sáu chiếc mũ tư duy là cho phép một sự chuyển dịch trong tư duy. Với mỗi nền văn hoá khác nhau có nhiều sắc thái ngôn ngữ khác nhau để biểu đạt sự yêu thương. Tuy nhiên, chú ý kỹ lưỡng tới việc dựng khung mà trọng tâm của câu hỏi cũng là một khía cạnh quan trọng của tư duy mũ xanh da trời.
Mọi người có thể lạm dụng, sử dụng quá nhiều chiếc mũ đen nếu người sử dụng chỉ luôn duy trì một tâm trạng chỉ trích mọi việc. Tôi sẽ bàn tới chủ đề này ở phần "luồng tư duy chiếc mũ xanh lá cây". Chúng ta đã phát triển những hệ thống tuyệt vời, đó là hệ thống toán học, thống kê học, hệ thống xử lý thông tin, hệ thống ngôn ngữ và lôgíc.
Đối với việc lên kế hoạch cho mỗi chuyến đi, chúng ta đều nêu ra những con đường thay thế. Những nghiên cứu thị trường đã chỉ ra lý do mọi người chọn mua thịt gà tây là do thịt gà tây chúa hàm lượng cholesterol thấp. Đó là câu hỏi “câu” và câu hỏi “bắn”.