Trong gia đình nhiều con cái triều mến mẹ tha thiết, thấy trước mặt niềm hy sinh của mẹ hòa chan trong bao nhiêu cử chỉ âu yếm. Tất cả nó làm cho bạn trai chỉ vui tạm chốc lát lúc làm việc tội lỗi rồi lòng trở lại với màn đ êm lạnh bóng ma sầu. Hồi lúc làm hiệu trưởng một trung học đường nọ tôi bắt được nhiều bức thư nữ sinh gởi cho bạn trai, thứ bạn trai có bao nhiêu là tình nhân.
Khi đã đọc các mục trên, chắc bạn không ngạc nhiên lắm khi đọc nhận xét rất đúng nầy của Mendousse. Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều. Có khi sau những giờ bàn tâm sự mà trong đó chia động từ yêu nhau không biết bao lần, họ từ giã nhau bằng nhữõng nụ hôn âu yếm.
Nhiều bạn trai bị thất vọng đến tự kiêu vì những mộng xây dựng quá chủ quan không được thành tựu. Bạn mà đã ghét một đ àn ông nào thì có thể khi đ àn ông đó lên đoạn đầu đ ài, bạn muốn cho gươm máy làm việc lẹ để bạn coi đầu họ rơi. Có những chiều thứ bảy, người ta vui như đám giỗ.
Tránh tội ở đây hiểu là gặp gỡ người khác phái ở nơi vắng vẻ lâu giờ khi không có lý do chính đáng, cần thiết. Học sinh lo có chiếc đầu đầy chữ hơn là biết xét nhận theo tinh thần khoa học. Họ hoang mang trong rừng ý lực mà người đời tùy quan niệm sống cho là lý tưởng.
Bạn trai mắc nó, sức khỏe kiệt quệ ngó thấy: toàn thân gầy ốm, nước da vàng bủn, mặt nhiều nếp nhăn, mắt hoa mờ, tai ù, tim đập nhanh và không đều, vai rút, gối run. Người bạn trai có y tâm trạng nầy. Nhục tình xô đẩy họ đến nhục lạc.
Gương mặt không biết có vẽ làm sao. Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát. Nếu chàng Thúc Sinh của Nguyễn Du có hồi vênh mặt nói:
Đây có thứ tình thương tâm đối với kẻ mà thân xác xem ra yếu đuối hơn mình. Tóm lại bạn trai tự nhiên vừa hướng nội vừa hướng ngoại. Tiếng nên người tôi hiểu một nghĩa khá rộng.
Nhưng họ xử cứng rắn vì họ giàu tự trọng. Vì hoàn cảnh gia đình túng thiếu hay vì nghề nghiệp chưa đảm bảo được gia đình tương lai, hoãn cuộc kết hôn cũng chiếm số đông. Nếu trong thời thanh xuân bạn gái bị xảy ra một hiện tượng làm họ ngạc nhiên, thì trong tuổi dậy thì cũng có một hiện tượng xuất lộ cho người bạn trai, khiến kẻ nầy lấy làm lạ không ít.
Nó uống xong cám ơn tôi mà quên hay không biết bạn. Vấn đề nầy tôi sẽ bàn rộng ở mấy chương sau. Họ tự khoái rồi đâm ra khinh rẻ kẻ khác.
Óc tưởng tượng tung hoành hành động, vẽ ra cho bạn trai những hồi hộp đáng tiếc. Gặp những thiếu nữ lạ, nhất là kẻ có nhan sắc lộng lẫy, bạn trai nghe bẽn lẽn. Họ đặt mình vào một hoàn cảnh bế tắc: