(Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể chỉ ra một vài công ty đã hoạt động như vậy nhưng lại thu được thành công trong kinh doanh). Một trong những chức năng của lối tư duy mũ xanh da trời là thiết kế phần mềm cho tư duy về một vấn đề cụ thể. Lối từ duy chiếc mũ đỏ đối nghịch với lối tư duy chiếc mũ trắng, lối tư duy trung lập, có trọng tâm và không mang màu sắc tình cảm.
…Trong những dãy núi cách thị trấn của chúng ta chừng 50 dặm có rất nhiều mạch nước. Vai trò của mũ xanh da trời là tóm tắt những suy nghĩ đã được trình bày, chứ không phải tranh luận xem phương án thay thế nào phù hợp hơn. Nếu tất cả những con thiên nga chúng ta nhìn thấy từ trước đến nay đều có bộ lông màu trắng, liệu chúng ta có thế đưa ra kết luận: "Tất cả các con thiên nga đều có bộ lông trắng!" Chúng ta có thể, và đã làm như vậy.
Chiếc mũ xanh da trời là chiếc mũ kiếm soát những chiếc mũ khác. Nhưng nó không có nhiều giá trị khi áp dụng vào thực tế. Tuy nhiên, với cách hiểu trực giác như một chức năng của não bộ, nghĩa của nó hoàn toàn khác.
Trên thực tế, kết luận đó có thể là kết luận đúng, nhưng chỉ có điều mọi người đã không có cơ hội để chứng minh điều đó. Trong phần trước của chiếc mũ này, tôi đã đưa ra những thí dụ dẫn chứng chúng ta làm điều này như thế nào. Khả năng sáng tạo của tư duy là một nét đặc trưng của lối tư duy mũ xanh lá cây, chiếc mũ mà chúng ta sẽ nghiên cứu ở chương kế tiếp.
Tư duy mới lạ là khuôn mẫu chuyển đổi trong một hệ thống khuôn mẫu không đối xứng. Liệu bạn có muốn bác sỹ của bạn khi đến thăm bệnh cho bạn tin vào ý nghĩ đầu tiên nảy sinh trong đầu ông ta và ngừng ngay suy nghĩ về bệnh tật của bạn? Mọi người hãy sử dụng thêm thời gian cho chiếc mũ vàng để xem xét vấn đề này.
Theo cách này, lối tư duy chiếc mũ xanh làm cho sự sáng tạo trở thành một phần của hệ thống tư duy, chứ không phải là một lối tư duy quá cao siêu. Chiếc mũ đỏ giúp chúng ta kiểm tra kết quả đạt được: Trước hết chúng ta nên làm điều này.
Bằng cách này, sáu chiếc mũ tư duy cung cấp mọt cách diễn đạt xác định mà không vị phản đối. Những độc giả khó tính có thể nghĩ rằng những nhận xét trên là vớ vẩn và cứ nghe để đấy, mặc kệ anh ta muốn nói gì thì nói. Khi sử dụng chiếc mũ xanh, chúng ta cần sáng tạo, bởi đó là phần việc của chiếc mũ xanh.
Nó đòi hỏi sự cân bằng hai giá trị xung đột nhau. Chúng ta hãy ghi lại ở điểm này chúng ta có những quan điểm mâu thuẫn nhau. Một là, liệu sự việc có thực sự được quyết định nhằm thoả mãn mong muốn đã được bày tỏ của mỗi cá nhân?
Người này duy trì trật tự và bảo đảm rằng chương trình thảo luận đang được giám sát. Có những khi người tư duy mũ xanh da trời cần sử dụng nó một cách rất thẳng thừng. …Hãy tạm ngưng sử dụng chiếc mũ xanh ở đây: những người bán hàng phải được trả tiền cho hàng hoá họ cung cấp.
Tất cả các quyết định được đưa ra đều dựa trên nền tảng giá trị. … Tôi rất tán thành việc chúng ta bổ nhiệm Peter vào vị trí này. Tất cả những lý lẽ đưa ra để phê phán đều phải dựa trên nền tảng logic.