Bạn sẽ chọn những cuốn nào? Có thể vì bạn không hiểu cách tác giả sử dụng một số từ cụ thể nên sẽ không hiểu đầy đủ cả một đoạn. Nhiều người cho rằng đọc và nghe hoàn toàn bị động so với viết và nói.
Giả sử một nhà khoa học cũng băn khoăn với câu hỏi về kiểu sống của con người. Tác giả đề cập đến một đề tài rồi chuyển ngay sang một đề tài khác mà không biện hộ cho những gì mình đã nói. Một độc giả nếu chỉ đồng ý với một phần của cuốn sách có thể do dự khi phải nhận xét về tính hoàn chỉnh của tác phẩm.
Khi làm như người mới bắt đầu thì rất lúng túng, chậm chạp và dễ chán nản. Bằng phép tương đồng, ta có thể tìm ra tập hợp các quy tắc giống nhau hướng dẫn việc đọc thơ, tiểu thuyết và kịch. Trước khi bạn muốn có những chuyển biến hiệu quả trong kỹ năng đọc, bạn phải hiểu được sự khác nhau giữa các cấp độ.
Cuốn sách tồi chống lại mọi nỗ lực phân tích của bạn. Nếu không, bạn cần đọc lại những luận bàn của tác giả. Nó liên quan đến bản ngã của tôi, là một phần không thể thiếu của cuộc đời tôi.
Những câu quan trọng với tác giả là những câu diễn tả những đánh giá đóng vai trò cơ sở cho toàn bộ lập luận của ông ta. Chính người La Mã mới là những người đầu tiên thấy được sự cần thiết phải có bách khoa toàn thư. Sau đây là sự tóm tắt các bước cần làm khi đọc theo cách này dưới dạng một đề cương.
Những kẻ thiếu hiểu biết thường hay phản đối một cách vô lý những người có học thức về những vấn đề vượt quá tầm hiểu biết của họ. Bởi vậy, bạn hoàn toàn có thể đọc kỹ lưỡng từng cuốn sách có liên quan. Thật lý tưởng khi có những phóng viên, dù hoạt động trong lĩnh vực nào, cũng là tấm gương trong phản chiếu sự thật hoặc thông qua họ mà sự thật toả sáng.
Chính kỹ năng đọc kiểm soát sẽ tạo ra lối đi tắt. Các kỹ năng đọc tốc độ có thể giúp bạn giải quyết vấn đề này. Đối với những cuốn sách tồi, các quy tắc đọc sách chỉ giúp cho độc giả thấy rõ hơn những yếu kém trong tác phẩm mà thôi.
Muốn hiểu được, bạn phải đọc đi đọc lại nhiều lần. Bạn sẽ nhận thấy hai mối liên hệ. Tuy nhiên, khi diễn giải các quy tắc đọc phân tích, chúng ta dường như bỏ qua lưu ý này.
Nhưng nếu bạn chấp nhận mục đích này và đồng ý với các phương pháp đó, bạn phải cố gắng để đọc như chưa bao giờ được đọc. Thậm chí, bạn sẽ không thể nào giải quyết được vấn đề nếu cứ bám lấy nó. Trong cuốn Nguồn gốc các loài, Darwin tóm tắt toàn bộ lập luận của ông ở chương cuối với tiêu đề Tóm tắt và kết luận.
Điều này không hề mâu thuẫn với tính cấp thiết của việc tìm được một hệ thống thuật ngữ trung lập để phân tích vấn đề. Nhiệm vụ của người đọc đồng chủ đề là xác định các vấn đề sao cho chúng được kết nối càng nhiều càng tốt. Vấn đề này đã được nói tới trong phần giải thích mối quan hệ giữa đọc kiểm soát và đọc phân tích.