Sự ngu dốt thứ nhất là của những người mù chữ, nên không thể đọc được. Vì những câu hỏi và trả lời là mối quan tâm của mọi người nên họ nghĩ mọi người cần biết suy nghĩ của họ. Chúng ta thường nói tới phương pháp đọc các loại sách khó hiểu và giới hạn ở một số chủ đề nào đó, nhưng ở đây, chúng tôi không đề cập phương pháp này vì hai lý do.
Ngược lại, cũng có những người viết lung tung, không có sự kiểm soát. Ai đó có thể nói rằng dù phát súng vào pháo đài Sumter có bắt đầu cuộc nội chiến hay không thì ít nhất chúng ta cũng biết sự kiện này đã xảy ra vào ngày 12 tháng 4 năm 1861. Nhưng ngay cả khi con người ngày nay không còn lo lắng về nguy cơ một cuốn chiến tranh nguyên tử hay hạt nhân sắp xảy ra, thì vẫn có nhu cầu đọc cuốn sách lý thuyết này hay một cuốn khác tương tự.
Loại phương tiện hỗ trợ đọc ngoài này đặc biệt cần khi đọc các tác phẩm lớn. Không thể liệt kê thấu đáo mọi ý kiến về vấn đề nhưng người đọc vẫn phải cố gắng hoàn thành nó. Có thể tác giả sẽ giải thích nguồn gốc quan điểm của mình, bàn luận về những từ mình dùng, nhận xét về tác phẩm của các tác giả khác, hoặc tranh luận nhiều vấn đề khác… Nhưng trọng tâm mà tác giả muốn đề cấp đến nằm trong những khẳng định và phủ định lớn, cũng như các lý do tác giả nêu lên để giải thích cho những nhận định đó.
Trái lại, sự đồng thuận thường đi kèm sự bất đồng, thể hiện các mặt đối lập nhau của cuộc tranh luận. Định lý 5 là kiểu định lý chứng minh mối quan hệ nếu thì. Tác giả đã giải quyết thành công vấn đề nào? Trong quá trình giải quyết những vấn đề đó, tác giả có nêu lên vấn đề mới nào không? Tác giả có nhận thức được những vấn đề mà mình không thể giải quyết không? Một tác giả có năng lực, cũng như một độc giả biết cách đọc sách, cần phải biết một vấn đề đã được giải quyết hay chưa.
Độc giả phải san sẻ một nửa gánh nặng đó để đến với tác giả. Đến nay, việc quy định sử dụng thuật ngữ vấn chưa phổ biến trong các ngành khoa học xã hội như là với các ngành khoa học tự nhiên. Trên thực tế, việc chỉ trả lời được những câu hỏi về dữ kiện cuốn sách chỉ thể hiện khả năng đọc sơ cấp (tức là trả lời câu hỏi Cuốn sách nói về điều gì?).
Người ta còn gọi cấp độ này là đọc so sánh. Còn nếu độc giả không phân biệt được kiến thức thật sự và quan điểm cá nhân thì độc giả không có mục đích đọc sách để học hỏi. Aristotle đã nhận định rằng tiêu chuẩn của tính chân thực trong thơ ca không giống như trong chính trị hay trong vật lý, tâm lý học.
Việc độc giả đưa ra ý kiến phải hồi sau khi đọc sách là một phần không tách rời của hoạt động đọc sách. Đây chính là lúc cần chú ý tới biện pháp tu từ. Bất đồng chỉ là sự chống đối vô nghĩa trừ phi người ta xem xét nó với hy vọng tìm ra giải pháp cho một vấn đề cụ thể.
Câu trả lời của ông do đó cũng không phù hợp giống như trường hợp suy đoán của Aristotle về vật chất của các thiên thể. Đó là QUY TẮC 4: PHÁT HIỆN RA NHỮNG VẤN ĐỀ CỦA TÁC GIẢ. Chúng ta rất khó chống lại sức cám dỗ của việc kể ít hơn hay nhiều hơn sự thật vốn có, nhất là khi không có ai mâu thuẫn với mình.
Đọc tiêu đề sách cẩn thận rất quan trọng, nhưng chưa đủ. Khi không có những cố gắng này, hầu hết độc giả sẽ không ý thức được mình đã bỏ lỡ những gì trong tác phẩm. Một cuốn sách khoa học có mục đích chính là truyền tải kiến thức.
Bạn sẽ nhận ra một số từ quan trọng đã được thảo luận. Sai lầm điển hình của việc đọc bị động cũng như của những độc giả dễ tính là không chú ý tới từ vựng. Thứ hai, ngay cả các nhân vật có nhiều phát ngôn nhất trong truyện cũng hiếm khi có ý kiến rõ ràng về một vấn đề nào.