Và còn một bài học quý báu nhất, đó là: Thất bại sẽ giúp ta mạnh mẽ hơn. Không gì có thể làm cho chúng ta hiểu về thành công rõ hơn là đọc sách viết về những người thành công nhất trong lịch sử. Frankl tận mắt chứng kiến người bạn của mình bị giết, nhiều người đã phải tự tử, trong khi những người khác đang mất dần ý chí sống còn.
Vấn đề duy nhất là chúng ta có quyết tâm hay không. Và cách chúng ta cư xử với người khác sẽ là yếu tố chính mang đến thành công cho chúng ta. Cuộc sống luôn buộc ta phải chọn lựa giữa chấp nhận hèn yếu hay can đảm đối diện khó khăn.
Thế nhưng Gates đã nhận ra những khả năng khác nữa: Ông thường nghĩ về chúng khi ngồi nghe giảng những môn học mà ông không mấy thích thú. Họ dám chịu trách nhiệm về cuộc đời của mình thay vì đổ lỗi hoặc bào chữa để tìm đến sự thanh thản cho bản thân. Một trong những người được phỏng vấn là Bác sĩ Keith Reemstma.
Nhưng tôi vẫn thấy mình không tự tin lắm và không biết mình còn phải cố gắng thế nào nữa và đến bao giờ mới trở thành một người hoàn thiện thật sự. Tuy nhiên, có một cách tương đối đơn giản để thay đồi tiến trình cuộc sống, bất kể tuổi tác hay hoàn cảnh, đó chính là đặt ra cho mình những mục tiêu cụ thể rõ ràng. Ở đây ông không có ý đề cập đến sự can đảm của những con người phi thường mà chính là sự can đảm dám đưa ra những quyết định cần thiết trước sự khắc nghiệt của cuộc sống đời thường.
Chính sự thấu hiểu sâu sắc về thái độ ứng xử của con người đã tạo nên sức mạnh trường tồn cho những tác phẩm của ông. Một thời gian sau, khi bắt đầu chậm rãi gắn lại những mảnh vỡ cuộc đời thì tình cờ tôi được đọc một cuốn sách có tựa là Ý nghĩa cuộc sống của con người, tác giả Victor Frankl. Khả năng kỳ diệu nhất của con người đó là có được quyền tự do chọn lựa, chọn lựa một thái độ, chọn lựa một cách sống, một cách nhìn….
Hãy rút kinh nghiệm từ thất bại và tiếp tục đương đầu với thách thức mới. Về kinh nghiệm thất bại, tôi nghĩ ngay đến hai người nổi tiếng là Albert Einstein và Thomas Edison. Nhưng trên thực tế, rủi ro, mạo hiểm vừa là một phần quan trọng của thành công vừa là một điều kiện cần cho sự trưởng thành.
Việc kiếm tiền đầu tiên có thể là mục đích nhưng sau đó đồng tiền sẽ là phương tiện chứ không phải là mục đích sau cùng. Sau này, khi viết lại những kinh nghiệm chữa bệnh của mình, Cousins nói Tôi khám phá ra rằng chỉ mười phút cười thật thoải mái, vô tư là đã có tác dụng gây tê các vết thương và cho tôi ít nhất hai giờ ngủ yên không đau đớn. Điều đó cũng có nghĩa là cuộc sống chúng ta sẽ thanh thản và yên bình hơn.
Ngày nay, chúng ta chỉ nghĩ đến bản thân mình, chỉ lo cho những vấn đề của riêng mình mà quên mất việc thể hiện sự quan tâm, chia sẻ đén những người xung quanh điểu mà trước nay vẫn được xem là bình thường. Mỗi người có một thể chất khác nhau cũng như những gương mặt khác nhau vậy. Những giá trị vĩnh cửu này là những nguyên tắc mang đến ý nghĩa cho cuộc sống của chúng ta.
* Sự thỏa mãn Mục tiêu, hơn bất kỳ điều gì khác, giúp chúng ta phát triển tiềm năng. Những câu hỏi chẳng hạn như: Tại sao chúng ta lại không sao chép những gì người khác đã làm để công việc được mau chóng và dễ dàng hơn? Tại sao lại phải tuân theo những nguyên tắc giao dịch trong kinh doanh, trong khi chỉ một chút gian lận là có thể giúp tiến nhanh đến thỏa thuận hơn và mang lại nhiều lợi nhuận hơn? Những điều đó khiến chúng ta dễ dàng sa lầy vào suy nghĩ ai cũng thế cả mà, và từ đó cho phép mình trượt dài trong những thói quen xấu. Nhưng thau vì tạo ra sự cách biệt đối với họ, Lincoln lại tôn vinh họ.
Ba trường hợp nêu trên liên quan đến việc chọn lựa, cũng liên quan đến việc hình thành thói quen. Một trong những điều giá trị nhất mà tôi học được là: Người ta nghĩ và nhìn thế nào về những biến cố xảy đến quan trọng hơn chính bản thân những biên cố đó. Khi khởi sự việc trau dồi bản thân tôi, tôi bắt đầu ghi nhận rằng, người mà tôi ngưỡng mộ nhất từ trước tới nay luôn dùng những ngôn từ tích cực và dễ nghe.