Vừa nắc vừa ngắm cặp khác phang nhau

Chúng tôi không có ý kiến, chưa bao giờ có ý kiến, và sẽ không bao giờ có ý kiến về tương lai trong một năm tới của thị trường chứng khoán, lãi suất, hay các hành động kinh doanh. Trong những ngày mới làm nhà quản lý tiền tệ, và cả trong những năm sau khi ông đã kiếm bạc triệu, ông vẫn nổi tiếng là người lái chiếc Volkswagen Beetle cũ kỹ dạo quanh Omaha. Chúng ta tin tưởng rằng sự trung thực sẽ giúp ích chúng ta trong vai trò nhà quản lý: Một tổng giám đốc (CEO) lừa dối người khác ngoài đời cuối cùng củng sẽ lừa dối bản thân.

Thay vào đó, họ làm giàu bằng số tiền hoa hồng họ tính cho bạn khi mua và bán các khoản đầu tư. Nhưng nếu thiếu đi thì bạn lại không thể vào cuộc chơi. Ngoài ra, phong cách quản lý của Warren cũng là để cho các nhà quản lý của mình có quyền độc lập tối đa trong việc điều hành công việc kinh doanh.

Cách duy nhất để rời chỗ ngồi trong một thị trường tài chính nóng bỏng là phải tìm ra người khác sẵn sàng ngồi vào chỗ của mình, một điều không dễ tí nào. Đưa ra vài quyết định đầu tư đúng là bạn có thể xây dựng cả gia tài. Trong thế giới đầu tư lúc nào cũng có những cơ hội mà bạn bỏ lỡ, những cổ phiếu tăng giá mà bạn đã không mua.

Warren xem đây là một cách nói ẩn dụ trong đầu tư: Để trở thành nhà đầu tư vĩ đại ông phải biết chờ đợi đến đúng cơ hội. Một nhà đầu tư kinh nghiệm biết rằng đến một lúc nào đó nhu cầu thực sự chính là nhu cầu dựa trên nguyên tắc căn bản, và nhu cầu tạo ra do tiên đoán đầu cơ sẽ chấm dứt - luôn luôn như vậy, khi đó giá sẽ rơi về điểm căn bản, đôi khi rất thấp so với lúc tiên đoán. Công việc mà bạn tưởng là tốt hơn có thể là một chiếc thuyền thủng khắp nơi mà Warren đã cảnh báo với bạn, và lúc đó cho dù bạn có chèo cật lực thì cũng chẳng đi tới đâu.

Tại sao bạn không đầu tư tài sản của mình vào những công ty bạn thật sự yêu thích? Giống như Mae West đã từng nói:Nhiều thứ hay cộng lại thành tuyệt vời. Bằng cách này ông có thể tiên đoán giá trị kinh tế trong tương lai của các công ty và quyết định về cái giá của nó trong hiện tại. Liệu lúc đó người ta có bỏ thói quen cạo râu không? Thôi uống Coke? Thôi mua bảo hiểm xe hơi? Thôi nhai chewing gum? Thôi dẫn con đi Dairy Queen những đêm hè nóng nực? Khả năng gần như không có.

Nhắc lại là khi giá cao ngất trời nghĩa là đã đến lúc nói lời tạm biệt. Điều này có nghĩa là lương bổng cao hơn, cơ hội tăng lương thăng chức nhiều hơn khi bạn làm tốt công việc. Chính là vì những nhà đầu tư cứ hết nhảy từ cổ phiếu này sang cổ phiếu khác, trả giá quá cao cho các công ty không có chút ít hy vọng nào biện minh cho giá cổ phiếu bằng thu nhập thực tế.

Các nhân viên môi giới có hàng trăm cách để làm việc này; họ khiến bạn phải mua phải bán dựa trên những thông tin về lãi suất, dựa trên báo cáo tình hình kinh doanh trong quý tăng hay giảm, và dựa trên bất cứ lời khuyên nào của các nhà phân tích mà họ kiếm được. Chỉ cần một ước tính sai là toàn bộ hệ thống vận hành sẽ tan vỡ. Warren Buffett biết rằng thời điểm mua cổ phiếu là khi mọi người khác đều bán ra, không phải lúc mọi người đều mua vào.

Thị trường chứng khoán đôi khi giúp ông mua được với giá thấp hơn nếu tính đem cả doanh nghiệp bán cho một người mua tư nhân. Các trường kinh doanh khen ngợi những hành vi phức tạp, khó khăn thay vì cổ vũ hành vi đơn giản; nhưng chính hành vi đơn giản mới hiệu quả hơn. Khi tôi hỏi làm thế nào bà kiếm lời nếu bán hàng giá rẻ như thế, bà cho biết bí quyết nằm ở khâu mua vào.

Khi người ta hỏi Seymour Cray, nhà thiết kế tài hoa của công ty siêu máy tính Cray, đâu là điểm nổi bật của ông so với những kỹ sư khác, ông trả lời rằng đó là sẵn sàng chấp nhận sai lầm như một phần của quy trình thử nghiệm. Làm thế nào Warren có thể giữ được như thế? Ông làm được là vì ai cũng lo lắng về sự xoay chuyển của thị trường chứng khoán và dự báo lãi suốt trong năm sau, đồng nghĩa với việc họ sẽ rơi vào cái bẫy của những hành động ngu ngốc ví dụ như bán đi một công ty có cơ cấu kinh tế dài hạn rất tốt chỉ vì Cục dự trữ liên bang có thể tăng lãi suất lên thêm 0,25%. Đa dạng hóa danh mục một cách rộng rãi chỉ cần thiết khi nhà đầu tư không hiểu rõ công việc mình đang làm.

Nếu bạn nghiêm túc và theo đuổi trong một thời gian đủ dài, cuối cùng bạn sẽ tích lũy được một danh mục những công ty tuyệt vời giúp bạn siêu giàu sau này, như chính cách Warren đã làm. Bạn có thể chăm sóc chúng và làm cho chúng vững mạnh bằng cách học tập đầy đủ để có thể tối ưu hóa tiềm lực kiếm tiền cực lớn của bạn, hoặc bạn có thể phí phạm tài sản và vứt đi mọi tiềm năng bạn có Chọn lựa cách nào là tùy thuộc ở bạn. Nhưng bạn chắc sẽ đồng ý chi ra 100 triệu đôla cho một công ty nếu kiếm được 20 triệu đôla mỗi năm.