Tôi đã biết một nam thanh họ vì không làm chủ được trái tim, đem đ àn tình hòa điệu cùng nhịp lòng một thiếu nữ nọ. Những hình ảnh ấy được cung cấp bởi trí tưởng tượng, bởi những câu chuyện, xi nê, tuồng kịch, sách báo khiêu dâm. Cũng nên đề phòngtính thay đổi, sự bội bạc của người đời.
Coi chừng hồi mình dặn, họ dạ dạ, vâng vâng mà không hiểu hết ý mình đâu. Tạo hóa cho một năng lực sáng tạo và trong người đ àn bà. Vẫn biết có những Mozart, Pascal ấu trĩ và bao nhiêu thần đồng khác nhưng cứ chung phải nhận từ 8 đến 15 tuổi bạn trai hiểu biết cách hời hợt lắm.
Họ cười nhạo thầy giáo nếu thầy giáo không cho họ viết thư tình. Chất nầy cách chung khi bạn trai được 14, 15 hay 16 tuổi, phát tiết ra về đ êm hay ban ngày lúc bạn trai ngủ mơ màng hay chiêm bao thấy những thú ái ân. Chú ý hiểu theo nghĩa tâm lý học là tạo một thinh lặng trong tâm hồn, tập trung tinh thần, tập trung tinh thần vào vấn đề quan sát, suy nghĩ, hiểu biết hay giải quyết.
Tôi không chịu ai khuyên mình hết sầu. Nhưng vì khát vọng tận hiến, tham vọng ở tương lai bao la quá nên họ đâm ra sống hơi lạc lẽo với những người mà họ gặp hằng ngày trong cuộc sống. Ngay trong cụm hường tâm giao có lem lỏi những gai nhọn.
Còn một bạn trai dù hỉ mũi chưa sạch, khờ ịt về yêu đương mà hễ yêu một bạn gái thì có thái độ anh và xưng anh với người tình của mình ngay. Xét cho đúng sự sướng khoái nầy tự bản chất giống sự sướng khoái của việc giao cấu. Nếu bạn trai hơn bạn gái về ý chí bao nhiêu thì cũng thua về trực giác bấy nhiêu.
Người bạn trai muốn gì? Tỏ tình yêu ư? Không phải. Họ không đáng trách đâu mà đáng ta giúp đỡ qua thời kỳ nguy hiểm nầy. Vui là con đẻ của tâm hồn thánh thiện.
Tất cả những tâm tình lo âu trên làm cho tâm hồn bạn trai tuổi dậy thì đã xao xuyến lại xao xuyến hơn. Lúc sửa những tác văn của nam sinh, tôi thấytính nầy của họ rất rõ rệt. Họ nói thao thao bất tuyệt hằng giờ những điều nhận xét cho kỹ là vô giá trị.
Trong lãnh vực tình ái, một đ àn bà sang ngang cách tội lỗi có thể sợ bán mất tình yêu, gia đình sụp đổ. Đối với học hành, họ cũng dành cho một sức chú ý nào đó vì bị cha mẹ buộc học tập vì khi học tập có những cái vui lôi cuốn nào đó do thầy giáo, bạn lớp hay khung cảnh nhà trường. Điều đó không có nghĩa là họ dễ dẫn dụ bằng sự phi lý đâu.
Tôi nói ngay tinh thần nhiệm vụ của nam giới đối với xã hội nhỏ của họ là gia đình. Như xương vai có hai trung tâm lắt léo dính lại từ 16 đến 18 tuổi. Biết khía cạnh tâm lý ấy khi muốn giữ mình trong sạch bạn nên tránh tội hơn là ỷ mình can đảm đối phó với nó.
Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát. Lòng họ mở ra rộng hải hồ để rước bằng hữu. Cách chung bạn trai nghèo túng nầy hay có tinh thần tự ly.