Hôn phối do đó không phải chỉ là một cuộc tính giao mà còn là sự hợp nhất có tính cách nhân xã: tôi muốn nói hợp nhất trí tuệ, ý chí, lương tâm và xã hội. Cái tệ của lòng tự ái là đó. Đó là ta vô tình phá hoại xã hội mà tưởng là lo cho xã hội.
Khi lương tâm bị coi thường thì ái tình chỉ còn là nhục tình và chỉ nhắm một mục đích là nhục lạc. Rồi bóng một thôn nữ hái sen bên bờ đập. Có khi cũng sắc xảo biết:
Đó là tôi chưa nói sự trống miệng tự nhiên hay ưa hư danh bắt nhiều người trai đem khoe cuộc đời ái ân của mình y như người ta quảng cáo cao đơn hoàn tán. Ai đã từng qua tuổi dậy thì tất nhận trong những giấc mộng xuân có môt thứ thú vị, nó ve vuốt tâm hồn, nó bắt mình thoát tục. Môn nào gây hứng thú và đề cao danh dự nhất thì thích nhất .
Yù chí đích thị là lợi khí giúp phái mạnh làm được bao nhiêu công việc vinh quang trên đời. Sợ e trong khi ta muốn tìm sự sạch sẽ, giải sầu cho thân xác, tâm hồn, ta phải chuốc thêm những vết nhơ và khổ não. Bạn mà đã ghét một đ àn ông nào thì có thể khi đ àn ông đó lên đoạn đầu đ ài, bạn muốn cho gươm máy làm việc lẹ để bạn coi đầu họ rơi.
Khi nào muốn công việc gì, kể cả việc chơi, họ mạnh mẽ tiến đến hành động. Nhà giáo dục thay vì đàn áp lòng tự ái của bạn trai, hãy khai thác nó, chuyển cho nó nên một áp lực thành công. Tôi thấy cần nói thẳng ở đây là bạn trai, cách chung thua bạn gái ở chỗ ít kỹ lưỡng về vệ sinh buổi sáng.
Nhưng tôi biết em trong tưởng tượng. Có lẽ bạn trai ấy ngay từ nhỏ lớn lên trong hăm dọa, kinh hoàng của bom đạn. Như xương vai có hai trung tâm lắt léo dính lại từ 16 đến 18 tuổi.
Người cha nhiều khi cứng cỏi, khô lạc không thuyết dụ họ được, chớ bà mẹ chân thành, dịu ngọt có thể đi sâu tận cung tương tâm hồn họ. Kết quả là gây mầm phản loạn chớ có uốn nắn tâm hồn gì đâu. Vào những chiều thu cô độc họ lấy ra đọc như người đọc kinh nhựt tụng.
Đối với bạn chơi cũng như bạn lớp, ngoài những khi nói về tâm sự, bạn trai chia sớt nỗi vui buồn trong các cuộc sinh hoạt thường nhựt. Oùc ích kỷ, hám lợi đã làm cho bạn trai quên mất chính cá nhân bạn mình mà chỉ lo cũng cố tình bạn để khai thác ở bạn những lợi lộc. Không phải quá khích mà đả đảo các hình giai nhân.
Đâu tự đáy lòng họ vang lên tiếng trong lành vừa van lơn vừa cảnh cáo thúc đẩy họ xa lánh đường tà, trở về chính lộ. Không phải nam nữ nào cũng vậy. Mà tinh thần thì hoạt động cách chung có trật tự, nhắm vào những ý tưởng, ý định nào đó cách rõ rệt, dứt khoát.
Lịch sử đi vòng tròn. Tất cả của trần thế đều làm khổ con người: chưa được thì khổ, bôn ba tìm kiếm được rồi thì khổ lo lắng bảo tồn, rủi mất thì khổ hối tiếc, tìm lại được một thời gian thì khổ nhàm chán. Trong đời sống ái tình bạn gái lắm lúc chính tình cảm chi phối lý trí, lương tâm, ý chí.