Họ chưa có ý thức yêu đương hẳn như chàng trai nọ nghe người cóc nỉ non mà đam mê trong truyện cồ tích Việt Nam đâu. Thời gian ưu sầu, thương tiếc trôi qua trong lòng thu vô hạn của Désirée. trong bầu khí chê chán ấy của tâm hồn có gió bi quan điều khiển tinh thần họ.
Voltaire đã quả quyết: Tình tâm giao của một vĩ nhân là ân huệ của một thần thánh. Nếu bạn lỡ vướng vào một trong ba hình thức tâm giao tôi bàn trên thì nên hoặc điều chỉnh, hoặc đoạn tuyệt. Aùi tình tàng trữ nhục tình có năng lực giúp người bạn trai thể hiện nhiệm vụ làm cha.
Họ không ý thức được viễn tưởng ngày mai ra sau. Họ quan niệm sống phải là trung tâm điểm cho lời khen của người, đồng thời cũng như của hậu thế. Đấy lương tâm của một từng lớp bạn trai: nó làm cho con người mất chất người.
Tinh thần được ở đúng địa vị của nó là làm chủ thể xác. Phần đông tôn giáo, pháp luật, phong tục chỉ làm hàng rào ngăn cản tội dâm công khai. Nhưng đó là do bao nhiêu xu hướng xấu của họ như vụt chạc, nóng tính, háo thắng hơn là do thứ ác tâm được suy nghĩ trước.
Đó là tại bản năng ái tình đến lúc chồm dậy trong họ. Biết là vậy nhưng không khôn ngoan đề phòng tai nạn. Trong cơn say yêu, họ viết cho sạch suối lòng, để tâm cảm ái yêu, nghi kỵ, lo lắng, săn sớm, lạnh lạt v.
Điều họ quyết ngày nay họ thay đổi ngày mai. Họ thấy nguyên đời họ cần hướng cho Thượng đế và xã hội để giúp Thượng đế quan phòng làm nhiều việc hữu ích hơn cho đồng loại. Giúp đỡ tha nhân họ không còn làm vì hy sinh mà vì hám lợi, cầu danh.
Giáo dục thanh niên mà gọi là nắm thanh niên là đó. Song xét về tâm lý học, theo tôi sở dĩ từ xưa đến nay trong các địa hạt văn học, nghệ thuật, kỹ thuật, v. Người đ àn ông thì tự cường, giàu óc độc lập, ngoài mặt không muốn làm một kẻ để cho người trong gia đình lo lắng.
Có ai sống hai lần cuộc đời. Tôi thấy lời phê phán nầy gắt quá. Các khuyết điểm trên của các bạn trai như tôi đã nói sẽ biến đi khi bạn trai qua tuổi dậy thì để thành nhân .
Họ hiểu người bạn trăm năm là chỗ nương tựa họ về đường vật chất. Nhiều bạn trai thành thực và nông nỗi lắm. Nhưng trong khuyết điểm ấy như đống cát sạn, tôi thấy nhô lên hột ngọc nầy.
Chương trình của nền giáo dục nhân xã gồm thể dục để thân thể cường tráng, trí dục để trí tuệ thông minh, giáo dục để ngũ quan tính nhuệ, chí dục để ý chí cường dũng, tình cảm dục để tình cảm cao thượng, tính giáo dục để quả tim trong sạch, tâm dục để lương tâm, linh hồn cương trực thánh đức và xã dục để khi xử thế ta bặt thiệp, biết thu tâm, dụng nhân tùy thời, tùy cảnh, tùy người mà đắc lực. Trong lãnh vực học hành, tuy không có trí tưởng tượng tự nhiên phong phú bằng bạn gái, bạn trai được luyện tập về tài năng nầy vẫn làm được những công trình văn hóa do óc tưởng tượng một cách khách quan. Họ có lý vì chính Horace đã nói về Virgile, bạn của ông: Là phân nữa của tâm hồn tôi: Dimidium animae meae.