Riêng bạn trai vì tuổi xuân là non nớt, dễ bắt chước nên khi hội họp, họ dễ bị ảnh hưởng. Họ chưa là vĩ nhân nhưng chí của họ không vừa: họ muốn cho đời họ một cái gì. Thỉnh thoảng nên suy nghĩ về ý nghĩa của mấy vần thơ nầy:
Họ lấy làm cao cả theo kiểu nào đó vì biết mình là trai. Vả lại chạy theo đuôi tình ái mãi thì đâu học hành gì được. Còn trong xã hội? Họ cũng thấy bao kẻ xung quanh không ăn thua gì với họ.
Luật bắt chước phổ thông mà Gabriel de Tarde nói về đời sống xã hội, bạn trai áp dụng không ít. Họ ăn nói, có những cử chỉ, thái độ bất đáng trước các bạn gái mà mặt mũi lì lợm. Xã hội thời nay loạn nhất về quyền sử dụng nó.
Nhiều cha mẹ bực dọc khi thấy con cái con nít của mình có một lối sống như ăn nói, đòi ăn mặc, chơi nhởi riêng. Những phong trào nam nữ di tắm biển, ăn mặc trống trải, trửng giỡn, xô đẩy nhau, những tổ chức nam nữ đi đóng trại ngày đ êm trong rừng rú, đi dạo thuyền ca hát, nhà giáo dục có trách nhiệm nặng nề về sự điều khiển, kiểm soát. Đến khi người họ đều tán thành, ưa thích hết.
Mẹ bắt họ làm gì, họ nhớ thì làm, quên thì thoiâ. Họ lại còn lộng vào kiến bốp, giấu kỹ trong các ngăn những hình của bao kẻ đã bán quả tim cho họ. Khi phải lật qua một trang sổ đời thì cứ lật rồi thôi.
Nhưng rồi theo thời gian tuổi khôn lớn lên. Hình như tài năng nầy là nồng cốt của tòa nhà tinh thần của đàn ông, hiểu hẹp là bạn trai. Tâmtính thì đích thị là tâmtính phụ nhược.
Họ tự khoái về thân hình mạnh khỏe của mình. Chương nầy tôi viết riêng cho bạn trai với dụng ý công lực với họ xây cho họ cuộc đời tốt đẹp. Linh mục Giáo sư tiến sĩ thần học và triết học ở chủng viện Bonne-Esperance đã nói về tính giáo dục: Đó là tất cả một triết học và thần học ngấm ngầm trong sự giải pháp vấn đề nầy.
Có điều gì đắc chí được ai khen họ nói không kịp thở. Họ nghe như lên tiên. Có một thời gian dài từ 7 tuổi đến 11, 12 tuổi, bạn trai sống cuộc đời thơ ngây, vô tư lự trước bao nhiêu người, vật, sự việc và hiện tượng.
Lý tưởng trong lãnh vực nầy của họ là vai u thịt bắp. Ngay khi họ hối hận vì thất bại thì lòng họ đã có mầm làm lỗi nữa để họ thất bại nữa vìtính họ thay đổi: nay họ nghĩ đen mai họ nghĩ trắng và lúc trắng sẽ có thể đen. Họ học hành thông thái.
Bản năng được làm thỏa mãn nhất vì mạnh bạo nhất dễ bị khêu gợi nhất là bản năng tính dục. Mà riêng về mặt lý trí, tôi phải công bằng nhận sự ưu thắng của họ. Yêu ai họ cứ tưởng tượng ai cũng tốt, cũng chung thủy như họ.