Điều này không hề đơn giản vì các câu hỏi phải được đặt ra theo cách thức và trình tự để vừa giúp ta giải quyết được vấn đề, được trả lời lần lượt bởi từng tác giả. Việc đọc liền mạch một vở kịch giúp ta hiểu toàn cục tác phẩm. Bạn sẽ không thể khỏa lấp được sự thiếu hiểu biết của mình trừ phi bạn có thể đặt ra một câu hỏi thông minh cho cuốn sách tham khảo bạn đang sử dụng.
Để làm được điều này, bạn phải đọc sách với con mắt của tia X. Hãy đọc nhiều hơn một và tốt hơn hãy đọc các cuốn được viết vào các thời điểm khác nhau nếu có thể. Đây cũng là thời kỳ có sự chuyển đổi từ việc đọc to sang đọc thầm.
Nó có thể bắt đầu từ kết luận rồi nêu các lý lẽ để chứng minh kết luận đó. Bạn không thể đọc hiểu mà đầu óc không tỉnh táo. Vậy còn những việc nào cần làm thêm?
Một độc giả có kiến thức về lĩnh vực sinh học hoặc kinh tế, khi đọc các tác phẩm của Darwin hay Adam Smith chắc chắn sẽ có cơ sở nhận thức các từ chuyên môn tốt hơn các độc giả khác. Nhưng như vậy không có nghĩa là mọi vấn đề đều đã xong. Không ai có thể tách hoàn toàn bản thân ra khỏi tác phẩm của chính mình.
Không có cách học nào là bị động, cũng như không có cách đọc nào là không chủ động. Vì vậy, để giao tiếp thành công, cả hai bên cần phải dùng những từ có nghĩa giống nhau, tức là phải thống nhất về thuật ngữ. Dù ta có chủ động tìm hiểu ý đồ tác giả đến mức nào thì cũng không tránh khỏi xu hướng dễ dàng chấp nhận các ngôn từ được tác giả dùng và cách ông ta sắp xếp vấn đề.
Các tác giả của một tác phẩm giả tưởng luôn tạo ra một thế giới giả tưởng nơi các nhân vật sống, chuyển động và thể hiện bản thân họ. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, một số người có học vấn ở mức này sẽ có khả năng đọc chủ động và phân tích. Nếu nó thống nhất được thuật ngữ với tác giả và nắm bắt được những nhận định tác giả trình bày, thì nó cũng sẽ nhìn ra các lập luận của tác giả.
Bất đồng chỉ là sự chống đối vô nghĩa trừ phi người ta xem xét nó với hy vọng tìm ra giải pháp cho một vấn đề cụ thể. Bạn sẽ chọn những cuốn nào? Đó chỉ là những công cụ logic, không phải công cụ thơ ca.
Đọc truyện ngắn thường dễ hơn tiểu thuyết, và đọc một bài báo thường dễ hơn đọc một cuốn sách cùng chủ đề. Bạn phải nhận ra một lập luận ngay khi thấy nó. Giả định rằng, các bạn có trình độ văn hoá lớp chín, đã thông thạo cấp độ đọc sơ cấp, nghĩa là đã vượt qua thành công bốn giai đoạn nêu trên.
Điều này xuất phát từ bản chất phức tạp của con người. Ví dụ: Tổng thống Abraham Lincoln sinh ngày 12 tháng 2 năm 1809 hoặc số nguyên tử của vàng là 79. Trên thực tế, nếu người ta đọc một cuốn sách để tăng cường hiểu biết, hay có thêm thông tin, thì họ cũng có thể đọc cuốn đó để giải trí.
Bạn có thể tăng tốc độ đọc lên gấp hai, ba lần trước khi bạn nhận thức được điều này. Khi đọc một cuốn sách, bạn có thể hiểu rõ mọi điều tác giả trình bày, hoặc không hiểu gì cả. Trong khi đó, phong cách viết trong hầu hết các lĩnh vực phi toán học lại thường trình bày hai hay nhiều lập luận trong một đoạn, hoặc sử dụng vài đoạn để trình bày một lập luận.