Quyết định cuối cùng được dựa trên những tư duy được đưa ra bởi chiếc mũ trắng (số liệu thực tế),chiếc mũ vàng (những lợi ích có thể), chiếc mũ đen (sử cẩn trọng) và chiếc mũ đỏ (khả năng trực giác và cảm giác). Mũ xanh da trời: Màu xanh da trời thể hiện sự hài hoà và màu bầu trời bao la. Với phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ", chúng ta cố gắng xem xét sự việc theo từng hướng.
Chiếc mũ đen tránh cho chúng ta không lãng phí tiền bạc và công sức. Chiếc mũ đen là chiếc mũ của sự tồn tại. Cũng chính nhờ sự kích động như vậy mà tôi đã phát minh ra khái niệm mới “sự canh chừng khu vực”, tôi đã trình bày điều này chi tiết trong loạt truyện được đăng trên tạp chí Newyork tháng 4 năm 1971.
Người nhạc trưởng, nếu muốn, có thể tạo nên một dàn đồng thanh. Lối tranh luận truyền thống cho phép mọi người đưa ra những lời trỉ chích người khác bất kể vào thời điểm nào. Có những người không đủ khả năng đưa ra những nhận xét mang tính đóng góp mà chỉ luôn đi trỉ chích ý tưởng của người khác.
Có thể anh ấy sẽ chấp nhận. Nhưng liệu ai là người có thể đưa ra một đề nghị kiểu như vậy? và ai là người đã được tôi luyện để có thể đưa ra những đề nghị mang tính đột phá? …Cả hai lời khẳng định trên đều đúng.
Tất cả những lý lẽ đưa ra để phê phán đều phải dựa trên nền tảng logic. Chiếc mũ vàng là chiếc mũ của sự xét đoán, chứ không phải là chiếc mũ dựa trên sự tưởng tượng. Thay vì sử dụng lôgíc để biện hộ cho những tình cảm còn kìm nén chưa được bộc lộ, người nghĩ có thể công khai nêu ra tình cảm của mình và chẳng cần phải chứng minh tại sao họ lại nghĩ như vậy.
Văn hóa tư duy của chúng ta thường tuân theo “một quy trình tư duy”. Chúng ta bắt đầu buổi thảo luận bằng chiếc mũ trắng. Chúng ta có thể cho là kỳ quặc khi những người Nhật Bản không hề thích sự tranh luận.
giờ vẫn còn những quan điểm xây dựng chưa được nêu, chúng ta có thể tăng thời gian. Câu hỏi "bắn" là câu hỏi được sử dụng để kiểm tra và có thể có hoặc không có câu trả lời (giống như việc nhắm vào một con chim và bắn trúng hoặc bắn trượt nó). … Nhiệm vụ tư duy là chỉ ra làm như thế nào chúng ta có thể quyết định điều này tại đây, và lúc này.
Theo kiểu tư duy truyền thống, hoặc tranh luận, bạn sẽ phản bác lại những quan điểm khác bạn, đôi khi bằng những cách bất lịch sự. Đây là những chiếc mũ của trí tưởng tượng. Giờ chúng ta chuyển trọng tâm từ những người thắng cuộc sang những người thua cuộc và chúng ta sẽ nhanh chóng nhận thấy rằng 131 người tham dự sẽ phải thi đấu 130 trận để tìm ra một người thắng cuộc.
Với lối tư duy chiếc mũ đỏ, không có lý do gì buộc bạn phải chứng minh những điều như thế. Ông đưa ra kết luận dựa trên trắc nghiệm: trói một người vào đường hầm, và nhờ ngọn đuốc rọi từ ngoài vào, cái mà anh ta nhìn thấy duy nhất chính là cái bóng của mình phản chiếu ở cuối đường hầm. Theo cách này, sự khích động buộc chúng ta thoát ra ngoài sự nhìn nhận vấn đề một cách thông thường.
Nếu bạn phải quyết định lái xe tới một địa điểm cụ thể và những người liên quan chỉ biết con đường đó một cách lờ mờ, điều này sẽ làm nảy sinh nhiều tranh cãi về việc bạn nên theo con đường nào. Chiếc mũ vàng không có được ưu thế như vậy, đó chính là lý do tại sao mọi người lại yêu thích sử dụng chiếc mũ đen hơn là chiếc mũ vàng. Người Nhật lại cho rằng ý tưởng hình thành cũng giống như việc trồng cây: ta gieo hạt, vun trồng và cây sẽ trưởng thành.