Tất cả những thứ nầy là lỗ mọi khai thông tâm hồn bị náo động vì các luồng giao cảm phức tạp của họ. Họ chân thành, tích cực hy sinh vì công ích lắm, nhưng tại bản chất không tỏ ra vẻ lộn xộn, náo nức, tỉ mỉ là mình tận tụy. vì là những vật thụ tạo của Tạo hóa và Tạo hóa dùng chúng để hoàn thành chương trình bảo tồn nhân loại.
Tôi muốn lấy ví dụ đó để làm sáng tỏ một góc cạnh của ái tình và nhục tình. Không có ý sống đời như một Rosseau với Confession, một Gide với Cahier d'André Walter, bạn trai thường chỉ coi văn thơ là phương thế để thổ lộ tâm sự. Người xưa nói: lời nói bay đi, chữ viết tồn tại.
Bạn đừng quá bi quan mà đả đảo đến làm bạch bản. Bạn gái thì tự nhiên ỷ lại, cần chỗ nương tựa về vật chất cũng như tinh thần. Một khía cạnh nữa của tâm lý bạn trai khi họ sống trong xã hội là óc thống trị.
Sợ tình cầm cờ nó ra tình cầm sắt hồi nào mình không hay. Lúc diễn tả họ sợ sai lầm, sái chỗ, sái mùa rồi bị khinh. Bạn trai cần sự giúp đỡ nhưng khi được giúp đỡ không muốn kẻ phục vụ mình tỏ ra hơn mình.
Họ tự nhiên đòi hỏi biết minh bạch những gì có liên can tới họ. Phải nói thẳng là chiến dịch ái tình đang rần rật diễn ra trong xã hội học đường ở thành thị cũng như thôn quê ngày nay. Nhưng chắc chắn một trong số lớn của họ thường cótính đàn bà, thứtính hay mọt mại nó làm cho khó ai sống chung với họ.
Đàn ông rút lui sau sự tác thành mầm sống nhưng đã có mặc cảm trách nhiệm về đứa con tương lai xuyên qua tình yêu đối với vợ. Ở những tổ chức giáo dục mà bạn trai được giao thiệp rộng với bạn gái thì bịnh đồng tính ái ít phổ thông nhưng tính dâm loạn hay phổ biến. Quả thật tình yêu theo kinh thánh nói mạnh như sự chết, nó chi phối hết mọi hạng người, kể cả kẻ khùng khịu.
Ngoài ra những điều ấy thì họ lo chơi giỡn, trụy lạc, cờ bạc, ngao du, bất chấp sự thăng trầm, tiến hóa của xã hội. Bổn phận nhà giáo dục là giúp bạn trai đạt những hy vọng bằng những chuẩn bị thiết thực là học tập, là tu đức, là chất chứa kinh nghiệm. Tôi biết có vài bạn trai giấu tên cha mẹ, không cho ai biết nguồn gốc mình.
Lúc còn thanh niên tôi được giới thiệu làm diễn văn trước một khán thính giả lõi non một ngàn người. Có nhiều nhà giáo dục cũng cho là lối chơi nầy không hề chi rồi cũng cười xòa theo. Kiến đi miệng bác, sau cùng họ chạm phải nguy hại nầy là ai cũng không tin lòng trung hậu của họ, nghi ngờ họ.
Có những người chụp hình đẹp vì đẹp thật, nhưngtính xấu như quỉ. Bạn thấy người nam hay bội bạc hơn người nữ. Rất tiếc, nền giáo dục ngày xưa thích bắt tuổi trẻ học thuộc lòng nhân chi sơtính bổn thiện bỏ quên tập óc phán đoán mà nền giáo dục ngày nay cũng không hơn gì lắm.
Trong chương trình tình yêu bao la của Thượng đế tự đời đời. Mẹ nào dám cộc cằn, thô lỗ vì mẹ sợ con mẹ ra đời hung hăng, ác độc. Ngay cáitính thẹn thùng làtính bảo vệ của ái tình, là tính tỏ ra tế nhị về tính dục mà bạn trai vào tuổi nầy có ít hơn bạn gái.