Đặt sự chú tâm của mình khi bạn đang nhìn vào một hoàn sỏi, một thân cây, hay một con thú không có nghĩa là bạn suy tư về cái đó, nhưng chỉ đơn thuần đặt sự chú tâm vào vật đó, và giữ vật đó trong ý thức của mình. Hãy chấp nhận một cách sâu sắc tất cả mọi khía cạnh của kinh nghiệm mà bạn không có sự chủ động này, cảm xúc của bạn cũng như cảm giác đau đớn, khó chịu mà người hấp hối đang trải qua. Ngay cả khi bạn đã thất bại trong những cách tôi đã nêu trên, bạn vẫn cố làm mạnh thêm cái bản ngã giả tạo ấy bằng cách cho rằng bạn đã bị cuộc đời đối xử tệ bạc hơn những người khác, hoặc khi không may mắc phải một cơn bệnh ngặt nghèo, bạn sẽ tự cho là căn bệnh của bạn nặng hơn của bất kỳ căn bệnh nào của người khác.
Chúng ta học được gì từ nhận thức này? (34) Nương theo những gì đang có mặt trong đời sống: Khi một cơn bãn cuốn tới, một thân cây biết nương theo chiều gió thì sẽ không bị gãy đổ. (15) Đừng quan trọng hoá những suy-tư-không-chủ-đích, những cảm xúc tiêu cực, lo sợ miên man: Trong ta thường phát sinh những cảm xúc như sợ mất việc, sợ người khác không hài lòng về mình… Nếu ta quan trọng hoá mộit cảm xúc thường đến bất chợt như thế thì ta dễ trở nên hoảng hốt, lo lắng về một cái gì rất tạm bợ, không vững chắc, như bong bóng trên mặt nước, như mây trên trời, khi có khi không ,khi đi khi đi.
Hãy để ý những gi sẽ xảy ra khi bạn thôi không phê phán một kinh nghiệm nào đó mà bạn cho là “xấu”, thay vào đó bạn sẽ chấp nhận ở trong lòng, thầm nhủ rằng “Vâng, không sao cả” với sự việc đó và cho phép sự việc ấy được như thế. Do đó bạn thường cảm thấy sợ hãi và ham muốn (25), đây là hai cảm giác luôn thống trị và thúc đấy của bản ngã ở trong bạn. Qua nhận diện, và ý thức của bạn mà thiên nhiên cũng nhận thức được chính tự thân mình.
Và một khi bạn đã hỏi thì sẽ luôn được Im Lặng trả lời, khi bạn đã sẵn sàng lắng nghe. Bạn có thể chấp nhận phút giây này y như nó đang là và không để mình lầm lẫn với bi kịch đau thương (51) mà trí năng luôn muốn tạo dựng nên. Chúng ta đã quên mất sự an nhiên tự tại - chỉ để được ở yên, sống với chính mình, có mặt với đời sống; Bây Giờ và Ở Đây.
Người phương Tây có thành ngữ: “ Nếu ai ném chanh vào người bạn, thì hãy lượm những quả chanh ấy, và đi làm những ly nước chanh thật ngon mời người ấy!”. Nhưng nhiều lúc, rời xa nơi bạn đang có mặt là một điều bạn không thể làm được. Đời sống bạn sẽ đơn giản biết bao khi bạn không còn tạo ra những mẩu chuyện lâm ly cho chính mình.
“Tôi cảm thấy nhàm chán quá!”. Trong những trường hợp này, thái độ “Tôi không muốn giáp mặtvới một hoàn cảnh như thế này!” là một điều không những vô bổ, mà còn có tính chất băng hoại. Vì trong quan hệ ấy, bạn chỉ đang gặp gỡ chính mình.
Hãy nhìn một thân cây, hay một bông hoa. Các nhà hiền triết và thi nhân từ xưa đến nay thường nhận biết tinh chất hư ảo của đời sống – dù trên bề mặt nó có vẻ rất chắc nịch và có vẻ rất thực, nhưng đời sống rất chóng phôi pha như thể nó có thể tan hoại đi bất kỳ lúc nào. Do đó, Vô Ngã là một giáo lỹ rất sâu sắc mà Đức Phật đã tìm ra để giúp chúng ta thực tập và hiểu sâu hơn về cuộc đời.
Nhưng nhìn sâu, đó chỉ là những ký ức, những kinh nghiệm hạnh phúc và khổ đau của quá khứ mà ta đã trải qua. Cảm nhận sự đồng nhất giữa mình với mọi vật đó chính là Lòng Xót Thương - một tình thương chân chính. Vì đó là sự bắt đầu của việc chuyển đổi từ trạng thái suy nghĩ miên man, không có chủ đích sang trạng thái có mặt đầy ý thức với những gì đang xảy ra chung quanh bạn.
Vì đó là nơi duy nhất mà đời sống có thể được xảy ra. (51) Bi kịch đau thương: Khi vô thức, bạn để cho bản ngã của mình thêu dệt, vẽ vời những gì đang xảy ra thì mỗi chuyện không may xảy ra đều dễ trở thành một bi kịch. Hãy cảm nhận rằng bạn chính là sự sống, sức sống đang làm chuyển động hình hài này.
Nỗ lực ám chỉ sự căng thẳng và có cái gì như quá sức để đạt đến một mụctiêu, một kết quả nào đó ở tương lai. Chúng rất dễ đi lạc vào những toan tính, dự án, suy tư ở trong đầu – đánh mất mình trong mê hồn trận của những vấn đề rắc rối do chính mình tạo ra. Bạn hoàn toàn có mặt, nhưng trí năng ở trong bạn không còn diễn dịch, phê phán hay dán nhãn hiệu lên giây phút này.