Tóm lại, đọc là một hoạt động phức tạp, bao gồm trong nó nhiều hoạt động tách biệt. Sự phân biệt này có mối liên quan mật thiết với toàn bộ vấn đề đọc, và mối quan hệ của việc đọc với giáo dục nói chung. Có hai điểm khác nhau giữa việc tìm ra các thuật ngữ ẩn trong từ và các nhận định ẩn trong câu.
Vì thế, bạn cần phải phân biệt các câu hỏi thật sự mang tính triết học và các câu hỏi khác mà một triết gia có thể bàn đến. Do đó, chúng ta đọc tác phẩm của Thucydides không phải vì ông ta miêu tả khá hoàn hảo những gì đã xảy ra, mà vì ở một mức độ nhất định, ông ta đã quyết định lịch sử xảy ra sau này. Nói cách khác, mỗi lập luận đều phải có một xuất phát điểm.
Thường trong các kịch, tác giả không thể nói trực tiếp với độc giả suy nghĩ của mình như các tiểu thuyết gia thường làm. Ngược lại, có những người đọc quá nhanh mà lẽ ra họ nên đọc chậm lại. Cũng có trường hợp ngoại lệ.
Đây là một biện pháp tốt vì nó giúp bạn không mua hàng vội vàng, thiếu suy nghĩ. Các lời bình có thể giúp bạn hiểu được một cuốn sách cụ thể nhưng như vậy cũng có nghĩa bạn đã trở thành một độc giả tồi hơn. Trong các cuốn bách khoa toàn thư thời trung cổ, tất cả tri thức được sắp xếp trong mối liên hệ với bảy môn học được dạy ở trường trung cổ là ngữ pháp, tu từ, logic học, số học, hình học, thiên văn học và âm nhạc.
Ngược lại, sách triết học quy phạm quan tâm chủ yếu đến các mục tiêu mà mọi người nên tìm kiếm như sống tốt hay xây dựng một xã hội tốt. Bạn cần nhớ rằng mỗi lĩnh vực kiến thức đều có hệ thống từ chuyên môn riêng. Đó là lý do tại sao luôn tồn tại sự khác biệt giữa độc giả khó tính, có đòi hỏi cao với độc giả không biết đòi hỏi gì.
Nói cùng chủ đề nghĩa là gì? Nếu chủ đề là về một giai đoạn hoặc một sự kiện lịch sử thì khá rõ ràng, nhưng nếu về lĩnh vực khác thì còn nhiều điều phải nói. Đa số các sách vở truyền đạt tri thức và hướng dẫn chúng ta đều có chứa lập luận. Trong khi ở Việt Nam có rất ít những cuốn sách hướng dẫn kỹ năng, nhất là kỹ năng đọc, thì Đọc sách như một nghệ thuật chính là món quà tuyệt vời dành cho những người say mê đọc sách và muốn khám phá thế giới tri thức bao la kết đọng trong từng cuốn sách, vơi một phương pháp đọc khoa học có lẽ chưa từng được dạy ở bất cứ trường lớp nào tại Việt Nam.
Điều đó không có nghĩa là tiếp tục việc đọc theo cách đọc phân tích. Một dấu hiệu khác về một cuốn sách có cấu trúc lỏng lẻo hoặc tồi tệ là việc thiếu các bước của một lập luận. Nếu bạn biết thuật ngữ được từ biểu đạt, bạn đã thấy rõ nhận định trong câu.
Nhưng triết học không hạn chế ở những câu hỏi lý thuyết. Nhưng chỉ so sánh về chữ nghĩa thôi là chưa đủ. Nếu quy tắc 2 hướng bạn chú ý đến tính chỉnh thể, thì quy tắc 3 lại hướng bạn tới tính phức tạp của cuốn sách.
Sau khi đã thống nhất được thuật ngữ với tác giả và nắm vững những nhận định, lập luận mà tác giả trình bày, bạn nên kiểm tra những gì mình tìm thấy bằng cách tự đặt cho mình một số câu hỏi. Nó không những là cuốn sách được nhiều người đọc nhất mà còn là cuốn sách được đọc kỹ nhất trong tất cả các cuốn sách. Có hai loại thuyết thần học: thuyết thần học tự nhiên và thuyết thần học giáo điều.
Do đó, việc đọc các tập san thời sự đôi khi là việc đọc yêu cầu cao nhất và khó nhất mà bạn có thể làm. Những vấn đề về việc đọc được nêu ở hai tác phẩm trên đều được tôi bàn luận sâu sắc trong cuốn sách tái bản này, nhất là vấn đề làm cách nào đọc một số sách liên quan đến nhau để nắm được những yếu tố bổ sung, hay mâu thuẫn về cùng một chủ đề. Thông qua kinh nghiệm thường ngày, bạn cũng quen với các hiện tượng thay đổi như bao người khác.