Hồi nhỏ, không để ý gì, muốn làm gì thì làm. Trong khoảng 13 đến 25, đầu thêm sức nặng và các bộ phận được gân guốc hơn. Đó là chưa nói những tiếng vĩ đại nào công bình, bác ái, lao công, tư bản, vô sản.
Họ tráo trở lời nói, nói qua nói lại, khi phủ nhận, khi quả quyết, khi hồ nghi, khi tán thành, khi đả đảo. Cứ chung bạn trai không có ác tâm. Hình như các bạn trai ấy mất ý thức về tội lỗi.
Gái thì lấy Cécile, trai thì lấy Bertrand của Francoise Sagan làm quan thầy, làm quân sư. Vì tâm lý mà nhiều người hối hận sau khi về nhà chồng. Nhưng tôi biết em trong tưởng tượng.
Những cuộc bàn tâm sự cách thành thực trong tinh thần tín cẩn, những cuộc chơi giải trí, những giờ đọc sách lành mạnh là tiên đan để trị bịnh cô độc của bạn trai dậy thì. Gặp con nít ai cũng tấp vô giành lon, giựt đạn, chia bánh, xô đẩy, cặp kè. Vào tuổi thanh xuân, bạn trai nào mà không có lần nghĩ y như Ozanam.
Mẹ ăn uống để con sống. Éo le thay cho cuộc đời. Về đường thiêng liêng, nhục lạc làm cho lý trí hết hướng thượng, đời sống nội tâm nghèo nàn, lương tâm chai lỳ, u tối.
Đừng ai đòi ở họ địa vị xã hội hay chương trình của vị lai. Dĩ nhiên hình thức rất cần và tuổi xuân là tuổi vui vẻ, nhưng nếu không có một lý tưởng giáo dục nhất định không thể có một tương lai huy hoàng. Một điều không ai chối cãi được là ở đại học trong bất cứ quốc gia nào, nam sinh viên bao giờ cũng đông hơn nữ sinh viên.
Lắm lúc họ không thích nói chuyện, coi xã giao là phi lý. Người bạn gái muốn làm mích lòng bạn trai thì khi họ lầm lỗi cứ nói như tạt nước lạnh vào xương sống họ. Điều đó không có nghĩa là họ dễ dẫn dụ bằng sự phi lý đâu.
Nhưng tôi vui mừng hơn khi bạn khôn ngoan thực tế hóa các mộng ấy bằng học tập, tu đức. Sách gương Giê Su ở quyển I đoạn nhất có tư tưởng nầy: Thù vong thay cho sự mơ vọng các danh dự. Lắm lúc họ mặc kiểu đơn sơ bằng lụa vải đơn sơ, thông thường.
Nhiều bạn trai lúc 12, 13 tuổi sau khi ngủ trưa dậy hay vì một nguyên nhân kích thích xác thịt nào đó thấy dương vật mình cứng lên, bắt lo sợ, không biết tại sao và hồ nghi mình là kẻ quái gở về dâm dục hay mắc quái tật bất trị gì đây. Chúng ta cố gắng làm nổi bậc khía cạnh tâm lý tâm lý mà bạn trai để bạch lộ trong cuộc sống xã hội muôn mặt của họ. Những bạn trai nầy ít sử dụng lý trí và đức tự chủ lắm.
Chừng ấy hôn nhân không phải hôn nhân , tâm giao không phải tâm giao. Tiêu chuẩn bạn phải theo là cái gì không đưa đến toàn chân, toàn thiện, toàn mỹ, toàn phúc đều nhất định giả dối. Họ chọn bạn để chơi.