Tạo hóa đã do sự khôn ngoan sắp đặt trước thiên chức làm cha của bạn trai bản năng nầy, tính dục. Không, tôi vẫn kêu họ là phái mạnh một phần nào. Bây giờ bạn trai như con ó trên cành trúc gom con mắt chòng chọc nhìn bóng mình soi dưới nước.
Họ làm thinh không có nghĩa là lòng họ chai đá. Tóm lại, đến đây, sau khi đã nhìn thống quán những điểm chánh trong đời sống tình cảm của bạn trai ta thấy tâm hồn họ là vũ trụ bí mật mà trong đó có cơ cấu tâm tình tuyệt vời phức tạp, tế nhị, mâu thuẫn theo sự giao tranh của cái gì đang xuống, đang chết và cái gì đang lên, đang chồm đến sức sống dồi dào. Họ không ghét đâu, họ đang tìm kiếm những đối tượng yêu thương khác.
Tôi muốn nói sự chọc ghẹo, trừng giỡn, lả lơi khi gặp bạn gái. Trong lãnh vực học hành, tuy không có trí tưởng tượng tự nhiên phong phú bằng bạn gái, bạn trai được luyện tập về tài năng nầy vẫn làm được những công trình văn hóa do óc tưởng tượng một cách khách quan. Riêng bạn trai vì tuổi xuân là non nớt, dễ bắt chước nên khi hội họp, họ dễ bị ảnh hưởng.
Muốn ở nhà đi tắm bể với tình nhân, họ cứ ở rồi bữa sau thầy hỏi thì nói ở nhà giúp cha mẹ. Tôi lúc làm hiệu trưởng trung học, trong khi học sinh nam nữ thảo luận chung, hay nghe những câu đại khái của nam sinh: ối! Mấy chị mà làm gì! Để tụi tôi. Phải chịu thiệt là tội nghiệp cho nhiều bạn trai, có tới 90% vì thiếu sự giáo dục về nam nữ, đã có những tâm tình rất phức tạp sau lúc xuất tinh lần thứ nhất.
Người không huấn luyện óc chú ý là người khó có đời sống tinh thần sâu sắc, khó tìm được những ý hay, khó nói chuyện mạch lạc, dĩ nhiên là khó bề thuyết phục ai được. Nhưng ai đâu buồn có lý do chớ họ sầu vô lý. Nó uống xong cám ơn tôi mà quên hay không biết bạn.
Họ có lẽ không dám khinh người để cho mình sống trong xã hội như con công lạc giữa bầy gà. Người có lương tâm tế nhị không thể tưởng tượng được đời sống ô uế về xác thịt của những nam thanh mà người ta hay gọi là bọn cô hồn. Hỡi bạn trai! Bạn nên trở về thực tế.
Một đặc điểm nầy ta nên để ý là khi bạn gái ghen ưa nói xấu người yêu, còn khi bạn trai ghen ưa đả kích, trả thù tình địch hơn là nói xấu người tình cũ. Lối chơi ấy nó làm cho người ta lờn tình yêu, làm cho cửa lòng mất đi vẻ trầm mặc thuận hợp cho ái tình trong sạch, làm cho tâm hồn giống y quán giải khát, ai muốn ra vào tự ý. Những lối chơi tìm bạn bốn phương thường có hậu quả hoặc buồn cười hoặc thê thảm.
Hồi nhỏ họ thích nghe chuyện ma, chuyện của Jules Vernes, Tấm Cám. Họ thâm độc khi oán thù. Những bạn trai mà tinh thần lành mạnh xử đối với bất cứ ai đều tỏ ra mình có giá trị.
Điều đó lạ mà điều nầy lạ hơn: là khi người yêu gặp trai, già mồm mép chối, nói đủ thứ lý do để biện hộ và nếu thấy mình vô lý thì êm dịu rót vào tai chồng những lời mật mía thì sau cùng chinh phục lại được tình yêu. Tâm tình phức tạp của bạn trai trong tuổi nầy, cứ chung mà nói, không có gì đáng trách cả. Ai biếttính hào hiệp của họ, nói phải quấy với họ, một lời đã biết đến ta họ dám làm những việc hy sinh cao cả.
Nếu quan sát cuộc sinh hoạt gia đình người ta thấy người cha chịu cực về đủ mặt như mẹ nhưng thỉnh thoảng tách ra khỏi sự náo nhiệt của cuộc sống gia đình để tìm yên ổn tâm thần. Họ hiểu người bạn trăm năm là chỗ nương tựa họ về đường vật chất. Họ đi xe đạp không đèn, thành phố chật, chở hai ba người.