Về đêm khi hồn yêu tĩnh vừa nghe con máy động trong lòng mẹ, mẹ vừa cầu xin Thượng đế cho đời con. Mà tại cái tật cà riềng cà tỏi, cái tật cà rị cà mọ nói lên một thứ lương tâm vừa bạc nhược vừa hẹp hòi vừa hủ lậu. Tâm hồn biến đổi lúc nào không hay.
Một giáo sư Việt văn có một nghệ thuật giảng bài rất khả quan, không nắm giữ tinh thần bạn trai khỏi chia trí luôn hai tiếng giờ khi ông bàn về thuật hành văn của Phạm Quỳnh, ngòi bút thơ của Phan Châu Trinh, Phan Bội Châu. Thị quan đã gỡ trong ký ức họ từ trước những đường cong của lông mày, chiều dài của mũi sọc dừa, làn môi mỏng, sóng mắt long lanh như nước mùa thu, thì gặp bạn gái nào hơi hợp nhãn họ tưởng bạn gái ấy có đủ các điển trên. Tình mẫu tử phải không? Được! Nhưng tôi là kết quả của sự bà tìm nhục lạc nên khi tôi thấy cần lắc cổ bà thì tôi chỉ làm một việc thiện cho công ích.
Đời bạn hãy là cây gõ mà đừng cây vông. Không biết dị kỳ tướng có luôn luôn dị kỳ tài không, nhưng tài chí, đứctính thường đâu có ăn thua lắm với tướng diện. Ơû chân trời họ gởi hồn theo dòng lá thắm cho người tình góc biển.
Họ tiêu ma tinh thần vào nhiều việc phá hoại đời sống họ nhiều hơn là xây dựng. Nó hạ nhân cách của mình. Vì đối tượng chánh của quyển này là phân tích tâm hồn bạn trai nên ở đây tôi chỉ gợi vài nét chánh để bạn nhận thức con người kỳ biệt của bạn trai thôi.
Là trong lãnh vực tình cảm, sau thời gian giận giữ, oán thù, tình cảm, chia tay với ai, người bạn trai để những kỷ niệm giữa mình và kẻ ấy lên meo chớ không mấy khi nhắc lại mà làm cho kẻ ấy đau lòng. Nhưng đó là do bao nhiêu xu hướng xấu của họ như vụt chạc, nóng tính, háo thắng hơn là do thứ ác tâm được suy nghĩ trước. Ai nói gì họ cũng nam mô vâng, dạ.
Cũng nên đề phòngtính thay đổi, sự bội bạc của người đời. Đầu óc nầy nguy hại. của mình, nên yêu nó ngay lúc nó là một bào thai.
Trong khi bạn gái quyết định dựa vào trực giác thì bạn trai quyết định dựa vào lý trí và sức mạnh của ý chí. Còn mấy anh đi đâu về ngồi ở trần hút thuốc, hơ lạnh và đợi cơm bữa. Ngay từ hoa niên, bạn trai đã có thái độ tinh thần nầy.
Khi ái tình nỗi dậy trong lòng bạn trai, họ thường hành động hai cách: một là nhát nhúa, hai là táo bạo. Qua thời thanh xuân, phải chịu bạn trai có lúc làm đủ thứ kỳ cục. Đó là tại bản năng ái tình đến lúc chồm dậy trong họ.
Lương tâm người không trong sạch cũng bị tội dâm moi mổ như vậy. Nhưng những điều tôi trình bày ở trên là tôi chỉ mới nói được phần nào sự thành công của quỷ Satan trong lương tâm họ thôi. Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều.
Tiếc thay mục đích nầy thường ít được biết hay bị bỏ quên. Phải đặt lý tưởng, thảo một chương trình thật quy mô. Người nói với Nhân tổ: Hãy lớn lên, sinh miêu duệ đầy quả địa cầu (Gén.