Sự thông thái không phải là sản phẩm của suy tư. (56) Tâm thức đồng nhất: Đó là phút igây khi trong ta không có sự phản biệt ta với người. Điều này có lẽ sẽ giúp cho bạn có triển vọng hơn khi họ cần thuê người sau này.
Giảm thiểu sự sinh động của một con người xuống thành một khái niệm thì quả thật đó là một hành xử rất thô bạo. Cảm nhận rằng bạn không thể làm gì khác để thay đổi tình trạng đó có thể làm cho bạn cảm thấy bất lực, buồn chán hay trở nên giận dữ. Mỗi bất hạnh cũng “cần” có một quá khứ và tương lai.
Một nền văn hoá mà chối bỏ sự hiển nhiên của cái Chết thì sẽ không tránh khỏi trở nên một cái gì đó cạn cợt và giả dối, vì họ chỉ quan tâm đến bên ngoài của mọi sự, mọi vật. Nhờ đối diện với cái Chết, tâm thức bạn, không ít thì nhiều, sẽ có tự do để không còn bị đồng hoá với những ý tưởng miên man hay cảm xúc tiêu cực của mình. Mà chỉ cần cởi mở để cảm nhận rằng sự tĩnh lặng vốn đã có sẵn ở đó rồi, nhưng thường bị che lấp bởi sự ồn ào của dòng suy nghĩ ở trong đầu ta.
(46) Sự phản kháng một cách vo ovọng: Giả sử như bạn đang bất đồng với người thân trong gia đình, thay vì phản kháng với tình trạng này hay với tính tình hoặc cách cư xử của người ấy thì bạn hãy chấp nhận rằng: Trong phút giây này người ấy đang như thế, tánh tình và cách cư xử của người đấy đang như thế, quan hệ của bạn với người ấy đang như thế…từ đó bạn sẽ có không gian để nhìn sâu, chiêm nghiệp xem tâtá cả những gì đã xảy ra, nguyên do chính là gì,…từ đó bạn mới biết mình cần làm gì, về phía mình, để thay đổi tình trạng. Tâm trí bạn luôn luôn tìm kiếm không ngừng những đề tài để cho bạn suy tư một cách điên cuồng, đó cũng là một cách tâm trí bạn đi tìm những thứ để cung cấp cho chính nó một sự xác minh, một cảm nhận về tự thân (22). Sự lắng nghe sâu sắc là một cái gì còn sâu sắc hơn là những cảm nhận thuộc về nhĩ căn.
Khi bạn nhận ra rằng mình không phải là tiếng nói ồn ào đó và thôi không còn cả tin vào những gì tiếng nói ấy muốn bạn làm theo, đó là lúc bạn đã bắt dầu tỉnh thức, và không còn bị tiếng nói của tự ngã ấy khống chế. Hãy chấp nhận sự hiện diện của những cảm xúc ấy. Sự an nguy của người kia chính là sự an nguy của ta.
Sự nhàm chán, giận dữ, buồn bã hay sợ hãi đang có mặt ở trong bạn, nhưng bạn không phải là người duy nhất có vấn đề này. Khi bạn mang sự chú tâm của mình vào những cảm xúc ở trong mình, bỗng nhiên có một chút không gian và tĩnh lặng quanh nó. Hãy chú tâm vào hơi thở và nhận rằng bạn không phải là người làm cho hơi thở này xảy ra.
Đây không phải là một cái gì dính líu cho riêng bạn đâu. Tôi phải trở thành một phế nhân! Cuộc đời đối xử với toi quá bất công va bạc bẽo. Hãy cảm nhận bám víu tình cảm của bạn vào những câu chuyện bất hạnh về cuộc đời của mình và hãy chú ý về sự thôi thúc ở trong bạn khi nghĩ về những mẩu chuyện ấy, nhu yếu cần phải kể đi kể lại câu chuyện này với một người khác.
Và bỗng nhiên bạn không còn sợ sệt, tất cả chỉ còn là nỗi an bình với hiểu biết rằng “mọi chuyện đều suôn sẻ cả” và cái Chết chỉ là sự tàn hoại của những hình tướng ở bên ngoài. Chỉ khi nào trí năng ồn ào của bạn đã lắng xuống thì bạn mới có thể tiếp xúc được vơi thiên nhiên ở một mức độ sâu hơn và vượt lên được cảm giác cách biệt tạo nên bởi thói quen suy tưởng quá độ của mình. Dòng suy tưởng miên man được làm chậm lại.
Chân lý vượt lên trên tất cả những gì trí năng bạn có thể hình dung, lĩnh hội được. Vậy sự im lắng là gì? Đó chính là không gian ở trong bạn, là khả năng nhận thức từ đó những chữ trên trang giấy này được tạo thành khái niệm và trở thành những ý nghĩ ở trong đầu bạn. Từ đó ông đã dành hết tâm sức để tìm hiểu, vận dụng và đào sâu thêm vào sự chuyển hoá này, đánh dấu một bước khởi đầu cho hành trình kiên trì đi vào nội tâm.
Tròng nhiều nền văn hoá phương Tây, người ta vẫn còn thói quen tránh né những gì liên quan đến cái Chết. Hãy mang thái độ chấp nhận vào trong những-gì-bạn-đang-không-chấp-nhận. Những hiểu biết của đạo Phật về thực tại, cách đây hơn hai ngàn năm trăm năm, ngày nay đã được những nhà vật lý học xác nhận: Không có một cái gì hoặc một sự việc gì có thể hiện hữu độc lập, riêng rẽ (35).