Câu hỏi đặt ra là liệu tăng trưởng sẽ đến, và nếu có tăng trưởng, liệu tôi có sẵn sàng trả tiền cho nó không? Nếu công ty có lợi thế cạnh tranh bền vững, tăng trưởng sẽ đến, nhưng nếu bạn trả giá cổ phiếu quá cao, bạn gần như đã làm giảm con số bạn kiếm được trong tương lai từ thương vụ đầu tư này - tức là làm giảm tỉ suất lợi nhuận hàng năm. Khi thị trường giá giảm thì các nhà đầu tư khác hoảng sợ vì không ai muốn mua cổ phiếu nữa. Điều này cần một ít tiên đoán từ nhà đầu tư.
Bạn đã thấy xu hướng chưa? Bạn có nghĩ mình dự đoán được những công ty này sẽ bán món gì trong mười lăm năm nữa không? Nếu bạn làm được, thì bạn có thể chính là một Warren Buffett tiếp theo. Khi phải loay hoay tìm cách giải thích một ý tưởng, bạn phải tự trang bị kiến thức tương đối đầy đủ, và điều này rất hữu ích trong đầu tư. Liêm chính là một nguyên liệu chính trong triết lý quản lý của Warren.
Càng lắng nghe Warren, tôi càng học hỏi được nhiều điều, không chỉ là trong đầu tư, mà bao quát trong kinh doanh và cuộc sống nói chung. Nếu bạn không thể viết về một đề tài nào đó, nghĩa là bạn chưa thật sự suy nghĩ về nó. Quy luật của Warren rất đơn giản: Nếu không giải thích được thì đừng tham gia.
Hiểu rõ về những gì bạn đang đầu tư là con đường duy nhất để loại bỏ rủi ro. Bạn sẽ chẳng đi đến đâu trong thê' giới kinh doanh nếu cứ oang oang Tôi đã nói rồi mà. Chính là vì những nhà đầu tư hoảng loạn khi chung quanh mình đang rút dần khỏi cuộc chơi, buộc họ phải bán đổ bán tháo với giá rẻ mạt.
Và giả sử họ có làm thua lỗ tiền của bạn? Thì họ chỉ việc bỏ bạn mà đi tìm một người khác để bán những lời khuyên đó. Giá cổ phiếu có thể thay đổi, nhưng bản chất bên trong của công ty vẫn không thay đổi. Người xấu là người xấu, và người xấu sẽ không bao giờ mang đến cho bạn một thương vụ ngon lành.
Nhưng chưa có ai từng đặt câu hỏi tại sao nếu họ thông minh khôn khéo đến thế họ lại cần dùng đến tiền của người khác để làm giàu? Có thể họ cần tiền của bạn vì trò chơi này không liên quan gì đến việc làm giàu từ đầu tư. Khẩu phần ăn này khiến những cổ đông của Berkshire lo lắng cho sức khỏe của Điều cần phải nhớ là tính hiệu quả trong ngắn hạn thường không tạo ra hiệu quả trong dài hạn, từ đó bạn có thể tận dụng để làm cho mình cực giàu.
Khi công ty gặp khó khăn thì cứ giải quyết xong vấn đề này sẽ có ngay vấn đề khác nảy sinh - chẳng bao giờ chuột không chạy theo đàn trong bếp. Bao hàm trong việc ra quyết định là phạm sai lầm, bởi vì bất cứ ai nếu phải đưa ra hàng tá quyết định mỗi ngày cũng sẽ có lúc phạm sai lầm. Khi tuyển người, bạn cần tìm kiếm ba phẩm chất: liêm chính, thông minh, và nhiệt tình.
Đây là những trường hợp hơi thái quá. Warren nói câu này hàm ý về giá cổ phiếu của Berkshire Hathaway. Người ta phạm cùng một sai lầm nhiều lần trên thị trường chứng khoán - họ trả giá quá cao cho một công ty với hy vọng sẽ kiếm được tiền khi giá cổ phiếu của công ty tăng trong ngắn hạn.
Năm 1982 công ty mà Warren chọn mua mà không quan tâm đến liệu thị trường chứng khoán có mở cửa trong suốt 10 năm tiếp theo hay không chính là Capital Cities Communications. Ông chọn sống ở Omaha thay vì New York vì như vậy sẽ tránh được áp lực từ Wall Street. Bạn nên đầu tư vào công ty nào mà ngay cả một thằng ngu cũng có thể điều hành, vì thế nào rồi cũng có ngày một thằng ngu lên nắm quyền điều hành.
Chúng tôi chỉ cố gắng mua những công ty có cơ cấu kinh tế tiềm ẩn từ tốt đến tuyệt hảo, do những người trung thực và có năng lực quản lý, mua chúng với giá hợp lý. Bài học là hãy tập trung vào những gì mình biết để không bị đánh giá ngu ngốc, và nhờ đó biết đâu bạn có thể trở thành người siêu giàu có, mặc dù ngay cả bạn không biết đọc biết viết. Cách nhìn này giúp ông nhận định liệu mình có trả giá quá cao để sở hữu công ty hay không.