Điểm nầy tôi bàn chu đáo ở chương sau. Tâm hồn biến đổi lúc nào không hay. Hằng loạt kỷ niệm ấy phụ họa với âm thanh văng vẳng của: Lời hứa hẹn buổi năm xưa, Mảnh tình trìu mến trao đưa.
Một điều đáng lưu ý là bạn trai thiếu nhi có ý muốn mạnh nhưng vì tinh thần chưa già giặn, họ rất dễ đổi ý. Có thể nói người cha yêu con vì yêu chính mình trước, yêu những gì thuộc về mình trước. Trong cuộc sống xã hội, họ thấy người đua chen nhau tranh giành chức vị.
Chàng rằng khéo nói nên lời Mà trong lẽ phải có người có ta. Những cơ quan giáo dục có hai mặt giới, nếu khéo huấn luyện vẫn có kết quả khả quan. Còn cái khối tâm lý dầy đặc của tâm hồn làm sau bén mãn đến để am tường nếu không có sự thông cảm, cứu xét kỷ lưỡng trong thời gian lâu.
Ngày xưa Khuất Nguyên chán đời cho là chỉ một mình tỉnh, thiên hạ đều say, đời đục cả, một mình ông trong. Trong khi đi đâu gặp cảnh vợ chồng kẻ khác sum họp, hạnh phúc họ đau xót tận đáy lòng vì nhớ bạn trăm năm, dù kẻ nầy ngày trước đối với họ có đôi lần không đặng chung thủy. Những con người cùng họ, máu, kể cả cha mẹ, họ bớt coi là những đối tượng của tình yêu.
nhưng vào hoa niên, có những buổi chiều họ giựt mình, đứng lại trong tâm hồn, thinh lặng thấy rằng vườn lòng ai đã gieo bao giống tâm tình mà nay họ nhận thức được hương vị của nhiều cỏ hoa tình cảm lạ. Tôi thấy một nền giáo dục đóng cửa tù gây tai hại không ít. Nã Phá Luân yêu Joséphine de Beauharnais, một góa phụ cũng có nhan sắc đổ nước nghiêng thành.
Họ lắc đầu, không biết trả lời sao. Có gia đình để đời lên hương chớ phải vì xác thịt mà tạo thêm miệng ăn, tay xa xí, dây trói chân trói cẳng đâu. Tôi muốn nói họ rất trọng danh dự.
Không phải là bạn trai có ý để hồn phiêu lưu, có nhiều người chống trả với tật mơ mộng lắm. Ai biết nghĩ đến vấn đề luân lý cho hạ cấp thụ giáo của mình thì nên lấy câu ấy làm tiên ngữ. Óc thống trị bạch lộ bằng bất cứ cách nào đều gây hiểu lầm, ác cảm.
Tâm tình nhút nhát nói trên theo thời gian sẽ hết. Xin bạn lấy những tư tưởng ấy làm tiêu chuẩn sống cho đời mình khỏi hoang phí. Tôi đầu hàng ở chổ không thể nào giúp bạn khám phá được hết những bí mật trong bạn trai.
Có thứ trực giác suy lý rất có giá trị mà người ta hay dùng trong khoa học. Chờ lúc sinh lực trào tràn, mộng đời đang lên họ cảm thấy mình đã được chuẩn bị sẵn để lãnh trách nhiệm, để lo việc to. Lạy Thượng đế xin ban cho loài người tri ân.
Song cuộc sinh hoạt của họ lúc bấy giờ là cuộc sinh hoạt được chi phối bởi bản năng nhiều hơn là tâm hồn. Họ không chịu quan sát. Họ lo hớt tóc đẹp, cạo gọt móng tay, ăm mặc bằng những thứ vải đắc tiền, giày quý giá nhất .