Cả kinh nghiệm chung và kinh nghiệm đặc biệt đều liên quan tới quá trình đọc sách lịch sử. Một tác giả tài ba sẽ không che giấu một đoạn xương nhỏ bằng một lớp thịt dầy, cũng không dùng lớp thịt quá mỏng khiến bộ xương lộ ra, mà sẽ đắp một lớp thịt vừa đủ và chắc chắn. Đến đây, chúng tôi đã hoàn thành phần bàn luận về cấp độ đọc thứ hai - đọc kiểm soát.
Bạn cũng cần lưu ý một số vấn đề khi sử dụng bách khoa toàn thư. Bạn sẽ không gặp khó khăn gì vì đây đều là những từ thông dụng và Euclid cũng dùng chúng theo nghĩa thông dụng. Đôi khi dùng một câu chuyện để chuyển tải một thông điệp lại hiệu quả hơn dùng một cuốn sách thuần tuý trình bày về các vấn đề đó.
Vì thế, bạn cần áp dụng quy tắc đọc lời mở đầu và lới giới thiệu của một cuốn sách trước khi đọc nội dung. Chúng tôi không thể xác định cách thức và thời điểm sử dụng mỗi loại phương tiện hỗ trợ này trong từng trường hợp cụ thể. Văn phong của Aquinas là sự kết hợp giữa việc đặt câu hỏi và trả lời những phản đối.
Nếu câu hỏi mang tính lịch sử, bạn biết bạn cũng phải tiến hành nghiên cứu dù theo một cách khác. Hãy đọc nhanh các phần này. Nếu không thể nhận ra những cách diễn đạt khác nhau của cùng một nhận định, hoặc không thể đưa ra một cách diễn đạt tương ứng để chứng minh là mình hiểu nhận định đó, tức là bạn không hiểu nghĩa của câu.
Sẽ là sai lầm nếu cho rằng học bằng khám phá là cách học chủ động, còn học nhờ hướng dẫn là cách học bị động. Họ thường phạm một hay cả hai sai lầm khi đối mặt với thuyết thần học giáo điều. Điều này đúng trong khuôn khổ những giới hạn về khả năng mà chúng tôi đã đề cập trước đó.
Đây chính là điều mà ta thường gọi là có công mài sắt có ngày nên kim. Điều chúng tôi muốn nhấn mạnh ở đây là đọc phân tích luôn luôn tích cực. Nhưng nó tự khẳng định mình dù đã đến bờ vực của sự diệt vong.
Nếu làm được điều này thì không còn gì khác biệt giữa các giác quan và trí óc. Những câu như vậy rất khó phân tích. Tìm ra cấu trúc thật sự của một cuốn sách là điều rất quan trọng.
Vì thế, nếu bạn đã cố gắng đọc các tác phẩm khoa học kinh điển, bạn sẽ không gặp nhiều khó khăn khi đọc các tác phẩm này. Bây giờ chúng tôi sẽ đi sâu phân tích một phần nhỏ - phần thứ hai của Hiến pháp. Và dù ta có thể tiết kiệm thời gian, công sức với những thông tin cô đọng được các biên tập viên tóm tắt trên tập san thì ta cũng không thể bỏ qua hoàn toàn việc đọc.
Thực tế, Tolstoy từng nói rằng ông đã biết thêm nhiều về trận Waterloo nhờ sự lý giải của Stendhal. Đọc đến đoạn cuối, họ đã quên mất đoạn đầu và mất luôn cái nhìn tổng quan. Mặc dù câu trên có vẻ rất phức tạp nhưng về mặt ngữ pháp, đây là một câu đơn.
Lịch sử là một từ đa nghĩa cũng giống như thi ca. Tiêu biểu như cuốn Lives of the Noble Grecians and Romans (Cuộc đời của những người Hy Lạp và La Mã đáng kính) của Plutarch. Plato cũng nhắc đến điều này trong tác phẩm Seventh Letter (Bức thư thứ bảy).