Là nhận thức rằng bạn không phải là những khổ đau này, và nhận rõ chân tướng của nó. Khi ngỉ ngơi, bạn thực tập để có sự nghỉ ngơi hoàn toàn mà không suy nghĩ vẩn vơ gì khác. Nhưng thực ra, chủ nghĩa giáo điều chỉ là những ngục tù của khái niệm.
Mà chỉ cần cởi mở để cảm nhận rằng sự tĩnh lặng vốn đã có sẵn ở đó rồi, nhưng thường bị che lấp bởi sự ồn ào của dòng suy nghĩ ở trong đầu ta. Sự nô đùa và vui vẻ của một con chó. Khi điều này xảy ra, bạn không nên chối từ hoặc làm ngơ nỗi đau ấy hay cảm giác buồn khổ mà bạn sẽ cảm thấy.
Còn đời sống thì vô tận. Phút giây bạn vượt lên trên những nhãn hiệu của trí năng, bạn có thể cảm nhận được một chiều không gian mà bạn không thể nói thành lời, không thể nắm bắt bằng suy tư hay cảm nhận qua giác quan. Bởi vì Phút Giây Hiện Tại chính là không gian trong đó mọi chuyện được xảy ra.
Nhưng vì không ý thức được cảm giác hụt hẫng, cô đơn này nên chúng ta dễ rơi vào cạm bẫy của sự tham đắm qua chuyện khát chung đụng xác thịt, nghiện ngập rược chè, ma tuý, bài bạc,…để lấp đầy khoảng trống, cảm giác cô đơn này. Mỗi thứ đúng là chính nó. Bạn sẽ đồng thời gặp những thân cây gãy đổ ngả nghiêng và những gốc cây đang mục nát, những chiếc là bị thối rữa, những xác thú vật đang bị phân huỷ.
Ưu điểm của kinh văn là sự ngắn gọn, nhưng súc tích. Nhưng thực ra, sự tĩnh lặng đâu phải là một vật thể, và nó cũng không thuộc về thế giới này. Cho rằng một việc gì là xấu tạo ra một sự co rúm trên mặt tình cảm ở trong bạn.
Điều này sẽ giúp cho bạn dễ dàng nhận diện những thói quen, những cách suy nghĩ tiêu cực mà trước đây bạn chưa hề nhận ra. Qua nhận diện, và ý thức của bạn mà thiên nhiên cũng nhận thức được chính tự thân mình. Khi bạn có một ý nghĩ hay một cảm xúc, bạn có ý thức về ý nghĩ hay cảm xúc đó.
Đối với nhiều người thì hoạt động tâm lý và suy tư của họ chỉ bao gồm những than phiền hoặc phản ứng lại với chuyện này hoặc chuyện kia. Có thể bạn còn cảm thấy một sự hụt hẫng, rằng: “Nếu không còn những thứ này…thì tôi là ai?”. Vì quả thực chẳng có gì có tính chất cá nhân trong nỗi khổ của con người.
Khổ đau giúp bạn đập vỡ chiếc vỏ cứng của bản ngã (72), vì đã đến lúc bản ngã của bạn không còn cần thiết nữa. Vì quả thực chẳng có gì có tính chất cá nhân trong nỗi khổ của con người. Vì tương lai sẽ chẳng bao giờ đến cả, ngoại trừ đang đến như phút giây hiện tại này, cho nên trông chờ về tương lai là một lối sống rất băng hoại.
Khi bạn tìm tới một vị thầy tâm linh – hay với cuốn sách này - với mục đích chỉ để tìm một sự kích thích trong suy tư, lý thuyết, để bổ sung thêm một số tín điều mà bạn đã có sẵn, hay chỉ để có thêm tiêu đề cho những cuộc phiếm đàm vô bổ về mặt kiến thức… thì có lẽ bạn sẽ thất vọng ngay. Vì có sự điều khiển của một sự thông thái rộng hớn trí óc của con người. Đó là câu trả lời của một Thiền sư khi có người hỏi ngài về ý nghĩa thâm sâu của đạo Phật (32).
Hãy nhìn bông hoãem chúng có mặt và chấp nhận đời sống sâu sắc như thế nào (53). Những tinh hoa ấy vốn đang có mặt ở trong bạn. Đó chính là bản chất chân thực của mình.